Perëndia është dashuri
Sipas besimit të krishterë “virtyti më i madh është dashuria” (1 Korinthianët 13:13). Dashuria është “përmbushja e ligjit” të Perëndisë (Romanët 13:10). Sepse Perëndia Vetë është Dashuri.
“Shumë të dashur, le ta duam njëri – tjetrin, sepse dashuria është nga Perëndia dhe kushdo që do, ka lindur nga Perëndia dhe e njeh Perëndinë.
Ai që nuk ka dashuri nuk e ka njohur Perëndinë, sepse Perëndia është dashuri.
Në këtë është shfaqur dashuria e Perëndisë ndaj nesh, se Perëndia dërgoi Birin e tij të vetëmlindurin në botë që ne të rrojmë nëpërmjet tij. Në këtë është dashuria: jo se ne e kemi dashur Perëndinë, por që ai na ka dashur ne dhe dërgoi Birin e tij për shlyerjen e mëkateve tona.
Shumë të dashur, në qoftë se Perëndia na ka dashur në këtë mënyrë; edhe ne duhet ta duam njëri-tjetrin. Askush s’e ka parë ndonjëherë
Perëndinë; po ta duam njeri-tjetrin, Perëndia qëndron në ne dhe dashuria e tij është e përsosur në ne.
Nga kjo ne njohim se qëndrojmë në të dhe ai në ne, sepse ai na ka dhënë nga Fryma e tij.
Dhe ne pamë dhe dëshmojmë se Ati e dërgoi Birin për të qenë Shpëtimtar i botës. Ai që rrëfen se Jisui është Biri i Perëndisë, Perëndia qëndron në të dhe ai në Perëndinë.
Dhe ne njohëm dhe besuam dashurinë që Perëndia ka për ne. Perëndia është dashuri; dhe ai që qëndron në dashuri qëndron në Perëndinë dhe Perëndia në të.
Në këtë dashuria u përsos në ne (që të kemi guxim në ditën e gjyqit): sepse sikurse është Ai, po kështu jemi edhe ne në këtë botë.
Në dashuri nuk ka frikë, madje dashuria e përsosur e nxjerr jashtë frikën, sepse frika ka të bëjë me ndëshkimin, dhe ai që ka frikë nuk është i përsosur në dashuri.
Ne e duam atë, sepse Ai na deshi i pari” (1 Joani 4:7-19).
Në këto fjalë të frymëzuara të Apostullit të dashur Joan, shihet se kungimi i njeriut me Perëndinë, e tërë jeta e tij shpirtërore, shprehet në dashurinë. Atje ku nuk ka dashuri, Perëndia mungon dhe nuk ka jetë shpirtërore. Atje ku është dashuria, është Perëndia dhe çdo drejtësi.
Dashuria e njeriut e ka origjinën në Perëndinë. Dashuria e Perëndisë vjen gjithmonë e para. Njerëzit duhet ta duan Perëndinë dhe njëri- tjetrin, sepse Perëndia Vetë ka dashur i pari.
Dashuria e Perëndisë tregohet në krijimin dhe shpëtimin e botës në Krishtin dhe Shpirtin e Shenjtë. Të gjitha gjërat ishin bërë nga, në dhe për Jisu Krishtin, Fjalën e Perëndisë dhe “Birin e dashurisë së Tij” (Kolosianët 1:13-17; Joani 1:1-3; Hebrenjtë 1:2).
Kur bota u bë e mëkatshme dhe e vdekur, “Perëndia e deshi aq botën, sa dha Birin e Tij të vetëmlindur . . . jo për ta gjykuar botën, por për ta shpëtuar botën” (Joani 3:16, 12:47).
“Por Perëndia e tregon dashurinë e tij ndaj nesh në atë që, kur ende ishim mëkatarë, Krishti vdiq për ne” (Romanët 5:8).
“Po kur u shfaq mirësia e Perëndisë, Shpëtimtarit tonë, dhe dashuria e tij për njerëzit, Ai na shpëtoi jo me anë të veprave të drejta që ne bëmë, por sipas mëshirës së tij, me anë të larjes së rilindjes dhe të ripërtëritjes së Frymës së Shenjtë, të cilën e derdhi me mbushëlli mbi ne, me anë të Jisu Krishtit, shpëtimtarit tonë, që ne, të shfajësuar me anë të hirit të tij, të bëhemi trashëgimtarë të jetës së përjetshme, sipas shpresës që kemi” (Titi 3:4-7).
Dashuria e Perëndisë për njeriun dhe botën e Tij në Krishtin është dhënë në Shpirtin e Shenjtë. Kjo dashuri është i pari dhe më i madhi “fryt i Shpirtit të Shenjtë” (Galatianët 5:22), “sepse dashuria e Perëndisë është derdhur në zemrat tona me anë të Frymës së Shenjtë që na është dhënë” (Romanët 5:5).
Në traditën shpirtërore të Kishës, qëllimi i jetës si “përftimi i Shpirtit të Shenjtë” shprehet në mënyrën më të përsosur në dashurinë (kr. Shën Makario i Egjiptit, shek. 4, Homelitë Shpirtërore; Shën Serafimi i Sarovit, shek. 19, Bisedë me N. Motovilov). Me të vërtetë, Vetë Shpirti i Shenjtë, nga shenjtorët, është identifikuar me dashurinë e Perëndisë, siç dëshmohet në shkrimet e Shën Simeonit Teologut të Ri.
“O Dashuri e Shenjtë, – d.m.th., Shpirti i Shenjtë i Perëndisë – ai që nuk të njeh ty nuk e ka shijuar kurrë shijen e mëshirave të tua, që vetëm përvoja e gjallë mund të na i japë. Por ai që të ka njohur, ose është njohur prej teje, kurrë nuk mund të ketë as dyshimin më të vogël. Sepse ti je përmbushja e ligjit, ti që mbush, djeg, flakëron dhe përfshin zemrën time me një dashuri të pamasë. Ti je mësuesi i profetëve, burimi i apostujve, forca e martirëve, frymëzimi i etërve dhe mësuesve, përsosja e të gjithë shenjtorëve. Vetëm ti, o Dashuri, më përgatit edhe mua për shërbimin e vërtetë të Perëndisë” (Shën Simeoni teologu i Ri, shek. 11, Homelia 53).
Kështu Perëndia që është Dashuri hyn në bashkim me njeriun me anë të Birit të dashurisë së Tij prej Shpirtit të dashurisë. Të jetosh në këtë dashuri hyjnore është jeta shpirtërore.
Përkufizimi i parë i dashurisë si agape është dashuria si veprim i mirësisë së përsosur për hir të tjetrit. Ky është kuptimi më themelor i dashurisë: të bësh gjithçka të mundur për mirëqenien e të tjerëve. Vetë Perëndia e ka këtë dashuri si përmbajtjen e qenies dhe jetës së Tij, sepse “Perëndia është agape”. Njeriu shpirtëror duhet të dojë para së gjithash me këtë dashuri.
Përkufizimi i dytë i dashurisë si eros është dashuria për hir të bashkimit me tjetrin. Dashuria erotike nuk është mëkat kur është e çliruar nga pasionet e mëkatshme. Ajo mund të jetë një dëshirë krejtësisht e pastër për kungim me tjetrin, përfshirë Perëndinë. Të gjithë autorët shpirtërorë kanë ngulmuar që një dashuri e tillë duhet të ekzistojë ndërmjet Perëndisë dhe njeriut si modeli i të gjitha dashurive erotike në botë ndërmjet burrit dhe gruas (shih Kapitulli VI). Kështu autorët mistikë dhe etërit shpirtëror e kanë përdorur Këngën e Këngëve të Dhiatës së Vjetër si shëmbëlltyrën poetike të dashurisë së Perëndisë për njeriun dhe dashurisë së njeriut për Perëndinë (Filon Hebreu, Grigori i Nisës, Bernardi i Klervosë (Clairvaux), Joani i Kryqit, Riçard Roll (Rolle) në Angli, e kështu me radhë). Me të vërtetë, profetët e kanë përdorur shëmbëlltyrën e dashurisë erotike në shpjegimin e lidhjes së Zotit me Izraelin (Isaia 54; Jeremia 2-31; Ezekieli 16; Osea). Dhe Shën Pavli e përdor këtë shëmbëlltyrë për dashurinë e Krishtit për Kishën (Efesianët 6). Në shkrimet, bashkimi i njeriut me Zotin në Mbretërinë e Perëndisë zbulohet, kryesisht në shëmbëlltyrën e erosit (Matheu 22, Zbulesa 19-22).
“. . . sepse erdhi dasma e Qengjit dhe nusja e tij është përgatitur! Dhe i është dhënë të vishet me li të hollë, të pastër dhe të shkëlqyeshëm, sepse liri i hollë janë veprat e drejta të shenjtorëve” (Zbulesa 19:7-8).
“Eja, do të të tregoj nusen, gruan e Qengjit”. (Zbulesa 21:9)
Tipi i tretë i dashurisë është miqësia – fila. Edhe kjo, gjithashtu duhet të ekzistojë ndërmjet njeriut dhe Perëndisë. Njeriu nuk ka mik më të madh se Perëndinë dhe Vetë Perëndia dëshiron të jetë miku i njeriut. Sipas shkrimeve, qëllimi i vërtetë i ardhjes së Krishtit ishte të shpërndante çdo armiqësi ndërmjet Perëndisë dhe njeriut dhe të ngrinte bashkëveprimin ndërmjet Krijuesit dhe krijesës në shoqërinë e miqësisë.
“Kështu Zoti fliste me Moisiun ballë për ballë, ashtu si një njeri flet me mikun e tij . . .” (Eksodi 33:11).
“Askush s’ka dashuri më të madhe nga kjo: të japë jetën e vet për miqtë e tij. Ju jeni miqtë e mi, nëse bëni gjërat që unë ju urdhëroj. Unë nuk ju quaj më shërbëtorë, sepse shërbëtori nuk e di ç’bën i zoti; por unë ju kam quajtur miq, sepse ju bëra të njihni të gjitha gjërat që kam dëgjuar nga Ati im” (Joani 15:13-15).
Me të vërtetë që dashuria si mirësi, dashuria si bashkim, dashuria si miqësi, të gjitha gjenden në Perëndinë dhe njeriun, ndërmjet Perëndisë dhe njeriut dhe ndërmjet qenieve njerëzore. Nuk ka asnjë formë të dashurisë së vërtetë që të qëndrojë jashtë fushës së jetës shpirtërore.
Dashuria e Perëndisë
Urdhërimi i parë i Perëndisë dhe më i madhi është që krijesat e Tij duhet ta duan Atë.
“Dëgjo, o Izrael: Zoti, Perëndia ynë, është i vetmi Zot; dhe ti do ta duash Zotin, Perëndinë tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd, me gjithë mendjen tënde e me gjithë fuqinë tënde” (Marku 12:29-30, Matheu 22:37, Lluka 10:27, Ligji i Përtërirë 6:4-5).
“Ky është urdhërimi i parë dhe i madhi” (Matheu 22:38).
Të duash Zotin Perëndinë me gjithë zemër do të thotë të mos dëshirosh asgjë, por vetëm Atë dhe vullnetin e Tij të shenjtë. Sipas shkrimeve dhe mësimit të shenjtorëve, zemra është qendra e njeriut. Ajo është “pjesa më e thellë” e njeriut, themeli dhe udhëheqësi i jetës së tij. Çfarë është në zemrën e njeriut dhe çfarë zemra e tij dëshiron, është ajo që përcakton tërë jetën dhe veprimtarinë e njeriut.
“Mendimet e fshehura dhe zemra e njeriut janë të thella” (Psalmi 64:6).
“Njeriu i mirë e nxjerr të mirën nga thesari i mirë i zemrës së vet; dhe njeriu i mbrapshtë i nxjerr të mbrapshta nga thesari i keq i zemrës së vet, sepse goja flet nga mbushullia e zemrës.” (Lluka 6:45, Matheu 12:34-35)
“Sepse nga brenda, domethënë nga zemra e njeriut, dalin mendimet e mbrapshta, shkeljet e kurorës, kurvërimi, vrasjet, vjedhjet, lakmitë, ligësitë, mashtrimet, pafytyrësia, smira, blasfemia, kryelartësia, budallallëku. Të gjitha këto të mbrapshta dalin nga brenda dhe e ndotin njeriun” (Marku 7:21-23).
“Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia” (Fjalët e Urta 23:26).
Sipas shkrimeve dhe shenjtorëve, zemra e njeriut bëhet e fortë, e trashë, e ftohtë dhe e korruptuar kur është kryeneçe dhe rebele kundër Perëndisë, duke e zhveshur veten nga Fryma e Tij e Shenjtë. Shumë herë dhe në shumë mënyra të ndryshme kjo thuhet në shkrimet e shenjta (Ligji i Përtërirë 6:7, Isaia 6:10, Jeremia 5:23, Zaharia 7:12, Marku 8:17, Matheu 19:8 e shumë të tjerë.). Por kur njeriu mëkaton, Zoti përsëri e do besnikërisht dhe e pastron zemrën e tij me hirin që ai të mund të shpëtojë për jetën e përjetshme.
“Dhe unë do t’ju jap atyre një zemër tjetër dhe do t’u shtie përbrenda një frymë të re, do të heq nga mishi i tyre zemrën prej guri dhe do t’u jap një zemër prej mishi, me qëllim që të ecin sipas statuteve të mia dhe të respektojnë ligjet e mia dhe t’i vënë në praktikë; atëherë ata do të jenë populli im dhe unë do të jem Perëndia i tyre.
Pendohuni dhe braktisni tërë shkeljet tuaja, kështu paudhësia nuk do të jetë më për ju shkak shkatërrimi. Flakni larg jush tërë shkeljet tuaja që keni kryer dhe bëjini vetes një zemër të re dhe një shpirt të ri. Pse vallë doni të vdisni, o shtëpi e Izraelit? Unë, në fakt, nuk ndjej asnjë kënaqësi me vdekjen e atij që vdes, thotë Zoti Perëndi. Ndërroni rrugë, pra, dhe do të jetoni.
Do t’ju jap një zemër të re dhe do të shtie brenda jush një frymë të re . . . Do të vë Frymën time brenda jush dhe ju do të jetoni . . .” (Ezekieli 11:19-20, 18:30-32, 36:26-27, 37:14; Kr. Psalmi 51:10; Jeremia 31:31-34; Isaia 57:15-18; Joeli 2:28-29).
Perëndia jep një zemër të pastër dhe një frymë të re e të drejtë tek njeriu që ai të mund ta dojë Atë si shpërblim me gjithë zemrën e tij. Kjo është dhënë në Krishtin, në Shpirtin e Shenjtë, në Kishën e besëlidhjes së re dhe të përjetshme. Është dhënë që njeriu të mund të përmbush urdhërimin e parë dhe më të madh të Perëndisë (Kr. 2 Korinthianët 3-5).
Ta duash Perëndinë me gjithë shpirt do të thotë ta duash Atë me çdo fuqi shpirtërore dhe me tërësinë e jetës. Disa herë fjala shpirt është përdorur në shkrimet e shenjta si sinonim për vetë jetën. Shpirti i njeriut është jeta e tij, gjithçka e jetës së tij. Kur një e do Perëndinë me gjithë shpirtin e tij, ai e do Atë dhe i shërben Atij në gjithçka që ai bën, duke i bërë të gjitha “për lavdinë e Perëndisë.” (Kr. 1 Korinthianët 10:31)
Të duash Perëndinë me gjithë mendjen do të thotë të duash Fjalën e Perëndisë, t’i shërbesh besimit të Perëndisë, të kënaqesh në urdhërimet e drejta të Perëndisë.
“. . . Do të kënaqem me urdhërimet e Tua, sepse i dua, i nderoj urdhërimet e Tua, sepse i dua dhe do të meditoj në statutet e Tua.
Oh, sa e dua ligjin Tënd! Ai është përsiatja ime gjithë ditën. Kuptoj më shumë se të gjithë mësuesit e mi, sepse urdhërimet e Tua janë përsiatja ime.
Prandaj i dua urdhërimet e Tua më shumë se ari, më tepër se ari i kulluar. Prandaj i konsideroj të drejta urdhërimet e Tua dhe urrej çdo shteg të gënjeshtrës . . . jepmë kuptim që të jetoj.
Shuma e fjalës Sate është e vërteta; dhe të gjitha dekretet e Tua të drejta qëndrojnë përjetë.
Unë e dëshiroj me zjarr shpëtimin Tënd, o Zot, dhe ligji Yt është gëzimi im.” (Psalmi 119)
Dashuria e Perëndisë me gjithë mendjen është “dashuria e së Vërtetës” dhe ata që e kundërshtojnë këtë dashuri janë ata që do të humbasin (Kr. 2 Selanikasit 2:9-11). Mendja e njeriut është udhëheqësi i jetës së tij, e drejtuar në të vërtetë nga pastërtia e zemrës së tij. Kur një e do Perëndinë me gjithë mendjen e tij, ai nuk është “në një formë me këtë botë”, por provon se “cili është vullneti i Perëndisë, çfarë është e mirë dhe e pranueshme dhe e përsosur” (Romanët 12:2). Ai është një që ndjek këshillën e Shën Pavlit dhe mendon vetëm dhe vazhdimisht rreth “gjërave që janë të vërteta, të ndershme, të drejta, të pastra, të dashura, nëse ka ndonjë virtyt, nëse ka ndonjë lëvdim . . .” (Filipianët 4:8). Ai është një, me një fjalë, që ka “mendjen e Krishtit” (1 Korinthianët 2:16).
Të duash Perëndinë me gjithë fuqinë do të thotë të jesh shpirtërisht i dhunshëm në ndjekjen e vullnetit të Perëndisë, me qëllim që ta bësh atë.
“. . . Mbretëria e qiejve po pëson dhunë dhe të dhunshmit e rrëmbyen” (Matheu 11:12).
Do të thotë të bësh gjithçka që t’i pëlqesh Atij, me të gjithë energjinë dhe fuqinë, t’i shërbesh Atij besnikërisht dhe me durim në çdo gjë deri në vdekje. Do të thotë të luftosh kundër, t’i rezistosh mëkatit dhe çdo të keqeje “deri në pikën që të derdhësh gjakun” (Kr. Hebrejtë 12:4). Do të thotë të kesh, edhe një herë, qëndrimin dhe virtytin e Shën Pavlit.
“Dhe ne e kemi këtë thesar në enë prej balte që epërsia e pashoqe e kësaj fuqie të jetë nga Perëndia dhe jo nga ne. Ne jemi të shtrënguar në çdo mënyrë, por nuk jemi të ngushtuar deri në fund; jemi ndërdyshas, por jo të dëshpëruar; jemi të përndjekur, por jo të braktisur; të rrëzuar, por jo të shkatërruar; kurdo ne e mbajmë në trupin tonë vdekjen e Zotit Jisu, që edhe jeta e Jisuit të shfaqet në trupin tonë.
. . . por në çdo gjë e rekomandojmë veten tonë si shërbëtorë të Perëndisë në shumë vuajtje, në shtrëngime, në nevoja, në ngushtica, në rrahje, në burgosje, në kryengritje, në mundime, në të pafjetura, në agjërime, me pastërti, me njohuri, me durim, me mirësi, me Frymën e Shenjtë, me dashuri jo të shtirur, me fjalën e së vërtetës, me fuqinë e Perëndisë, me armët e drejtësisë në të djathtë dhe në të majtë, në lavdi dhe në çnderim, me emër të mirë dhe me emër të keq; si gënjeshtarë, por të vërtetë; si të panjohur, por të njohur; si njerëz që vdesin, por ja, jetojmë; si të ndëshkuar, por jo të vrarë; si të brengosur, por gjithmonë të gëzuar; si të varfër, por shumë veta i bëjmë të pasur; si njerëz që s’kanë kurrgjë, por kanë gjithçka” (2 Korinthianët 4:7-11, 6:4-10).
Ai që do Perëndinë përsosmërisht është një që e do Atë me fuqinë e Krishtit dhe të Shpirtit të Shenjtë, “fuqia . . . që përsoset në dobësi” (2 Korinthianët 12:9).
Dashuria për të afërmin
Mbas dashurisë për Perëndinë, urdhërimi më i madh është dashuria për të afërmin.
“Duaje Zotin, Perëndinë tënde me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd dhe me gjithë mendjen tënde. Ky është urdhërimi i parë dhe i madhi. Dhe i dyti, i ngjashëm me këtë, është: Duaje të afërmin tënd porsi vetveten. Nga këto dy urdhërime varet i tërë ligji dhe profetët” (Matheu 22:37-40, Marku 12:30-31, Lluka 10:27, Levitiku 19:18).
“Nuk ka urdhërim tjetër më të madh se këta” (Marku 12 : 31).
Dashuria për të afërmin, domosdo pason prej dashurisë për Perëndinë dhe nuk mund të ketë dashuri të vërtetë të Perëndisë pa këtë.
“Ai që thotë se është në dritë dhe urren vëllanë e vet, është ende në errësirë. Ai që e do vëllanë e vet qëndron në dritë dhe nuk ka asgjë në të që e bën të bjerë. Por ai që urren vëllanë e vet është në errësirë, ecën në errësirë dhe nuk di ku shkon, sepse errësira ia ka verbuar sytë.
Po të thotë dikush: “Unë e dua Perëndinë” dhe urren vëllanë e vet, është gënjeshtar; sepse ai që nuk do vëllanë e vet të cilin e sheh, si mund të dojë Perëndinë, që nuk e sheh? Dhe ky është urdhërimi që kemi marrë nga Ai: ai që do Perëndinë, të dojë edhe vëllanë e vet” (1 Joani 2:9-11, 4:20-21).
Dashuria për të afërmin dhe vëllain nuk do të thotë dashuria vetëm për ata që na duan ne dhe që janë të mirë me ne. I afërmi dhe vëllai do të thotë çdo njeri pranë, çdonjëri i bërë nga Perëndia, të gjithë “për të cilin Krishti vdiq” (Romanët 14:15). I afërmi dhe vëllai përfshinë, gjithashtu, edhe armiqtë. Ky është kuptimi i parabolës së Krishtit për Samaritanin e Mirë (Lluka 10”29-37). Ky është, gjithashtu mësimi i qartë i Zotit në Predikimin në Mal.
“Duani armiqtë tuaj, bekoni ata që ju mallkojnë, u bëni të mirë atyre që ju urrejnë, dhe lutuni për ata që ju keqtrajtojnë dhe ju përndjekin, për të qenë bij të Atit tuaj, që është në qiej, sepse Ai bën të lindë diellin e tij mbi të mirët dhe mbi të këqijtë, dhe bën të bjerë shi mbi të drejtët dhe të padrejtët. Sepse, po të doni vetëm ata që ju duan, çfarë shpërblimi do të keni? A nuk bëjnë kështu edhe tagrambledhësit? Dhe nëse përshendetni vetëm vëllezërit tuaj, çfarë bëni të veçantë? A nuk bëjnë kështu edhe tagrambledhësit? Jini, pra, të përkryer, ashtu siç është i përsosur Ati juaj, që është në qiej” (Matheu 5:44-48).
“Por unë po ju them juve që më dëgjoni: T’i doni armiqtë tuaj; u bëni të mirë atyre që ju urrejnë. Bekoni ata që ju mallkojnë dhe lutuni për ata që ju keqtrajtojnë . . . Por po t’i doni ata që ju duan, ç’meritë do të keni nga kjo? Sepse edhe mëkatarët i duan ata që i duan. Dhe në se u bëni të mirë atyre që ju bëjnë të mirë, çfarë merite do të keni nga kjo? Të njëjtën gjë bëjnë edhe mëkatarët. Dhe nëse u jepni hua atyre që shpresoni t’jua kthejnë, çfarë merite do të keni nga kjo? Edhe mëkatarët u japin hua mëkatarëve, që t’u kthehet aq sa dhanë. Por ju t’i doni armiqtë tuaj, bëni të mirë dhe jepni hua pa pasur shpresë për asgjë, dhe shpërblimi juaj do të jetë i madh dhe ju do të jeni bijtë e Shumë të Lartit, sepse ai është mirëdashës me mos-mirënjohësit dhe të mbrapshtët” (Lluka 6:27-35).
Ky mësim i Jisuit përcillet, gjithashtu, në shkrimet e apostujve.
“Dashuria le të mos jetë me hipokrizi; urreni të keqen dhe ngjituni pas së mirës. Duani njëri – tjetrin me dashuri vëllazërore . . . Bekoni ata që ju përndjekin, bekoni dhe mos mallkoni . . . Në qoftë se armiku yt, pra, ka uri, jepi të hajë; në pastë etje, jepi të pijë . . . Mos i kini asnjë detyrim askujt, përveçse ta doni njëri-tjetrin, sepse ai që e do tjetrin e tij e ka përmbushur ligjin. Sepse urdhërimet: “Mos shkel kurorë, mos vraj, mos vidh, mos thuaj dëshmi të rreme, mos lakmo”, dhe në pastë ndonjë urdhërim tjetër, përmblidhen në këtë fjalë: “Duaje të afërmin tënd porsi vetveten!”. Dashuria nuk i bën keq të afërmit; dashuria, pra, është përmbushja e ligjit” (Romanët 12:9-10, 14-20, 13:8-10; Kr. Matheu 25:31-46).
Dashuria e vërtetë shprehet me vepra dhe jo vetëm me fjalë. Ajo shprehet nëpërmjet asaj që dikush bën aktualisht në jetë. Ajo shfaqet në interesimin për të tjerët nëpërmjet të folurit dashamirës dhe bujarisë në pasuritë tokësore të dhëna nga Perëndia. Ajo zbulohet në veprat e besimit duke i mbajtur të gjitha urdhërimet e Perëndisë.
“Kushdo që urren vëllanë e vet është vrasës; dhe ju e dini se asnjë vrasës nuk ka jetë të përjetshme të qëndrueshme në vete. Nga kjo e kemi njohur dashurinë: Ai e dha jetën e vet për ne; dhe ne duhet ta japim jetën tonë për vëllezërit. Dhe nëse njëri ka të mirat e kësaj bote dhe sheh të vëllanë që është në nevojë dhe e mbyll zemrën e tij, si qëndron në të dashuria e Perëndisë? Djema të rinj, të mos duam me fjalë, as me gjuhë, por me vepra dhe në të vërtetë” (1 Joani 3:14-18; Kr. Jakovi 2:8-17).
Dashuria për të afërmin “si për veten” është keqkuptuar ndonjëherë. Një duhet, natyrisht, ta dojë veten në kuptimin që të jetë besnik ndaj Perëndisë dhe mirënjohës për jetën e tij. De, sigurisht, një duhet ta dojë veten në kuptimin që ai e sheh veten si të rëndësishëm në mënyrë të veçantë në sytë e Perëndisë dhe si objekt i mëshirës dhe i dashurisë së përhershme të Perëndisë. Një nuk duhet ta urrejë veten në kuptimin që ai përbuz jetën e dhënë atij nga Perëndia, duke hedhur poshtë talentet dhe dhuratat e tij ngaqë ka zili ato të të tjerëve. As duhet të urrejë veten ngaqë është mëkatar, sepse ashtu mjeshtërit mësojnë, kjo lloj vetë-urrejtje është vetëm forma e hollë e një vlere të madhe që e mburr një njeri në një shkallë gjykimi më të lartë se ajo e Vetë Perëndisë, i Cili është i mëshirshëm, i dashur dhe që fal (Kr. At Aleksandër Elçaninov, shek. 20, Ditari i një prifti Rus; At Joani i Kronshtadit, shek. 20, Jeta ime në Krishtin).
Megjithatë, një duhet patjetër “ta urrejë veten”, në kuptimin që ai përbuz dhe kryqëzon “veten e vjetër” të tij të korruptuar nga mëkati, me qëllim që të “zhveshë natyrën e vjetër me veprat e saj të këqia” dhe të “veshë njeriun e ri, që përtërihet në njohurinë sipas shëmbëlltyrës së Krijuesit të tij” (Romanët 6:6; Kolosianët 3:10).
“Unë u kryqëzova bashkë me Krishtin dhe nuk rroj më unë, po Krishti rron në mua; dhe ajo jetë që tani jetoj në mish, e jetoj në besimin e Birit të Perëndisë, që më deshi dhe dha veten për mua” (Galatinët 2:20, kr. gjithashtu 5:24, 6:14).
Kjo është, gjithashtu, ajo që Krishti pa dyshim donte të thoshte kur foli fjalët më tmerruese në Ungjill.
“Nëse ndokush vjen tek unë dhe nuk urren babanë e vet dhe nënën e vet, gruan dhe fëmijët, vëllezërit dhe motrat, madje edhe jetën e vet, nuk mund të jetë dishepulli im” (Lluka 14:26).
Ky është një paralajmërim i frikshëm dhe shumë i fortë kundër të gjitha lidhjeve pasionante më të fuqishme dhe më të forta se lidhja e zjarrtë me Krishtin vetëm. Dhe pasioni më i madh nga të gjithë që e mban një prej dashurisë së Perëndisë dhe prej dashurisë për të afërmin është pasioni mëkatar për veten. Vetë-dashja e mëkatshme, thotë Shën Maksim Konfesori, është “nëna e të gjitha të këqiave” dhe “mëkati fillestar” i zemrës së njeriut.
Një duhet “ta urrejë veten” në këtë kuptim, edhe nëse duhet të urrejë familjen dhe miqtë e tij. Ai duhet t’i urrejë ata si objekt i vetë-dashurisë së tij mëkatare, që ai të mund t’i dojë ata dhe veten vërtetësisht në Krishtin.
Urdhërimi i ri
Urdhërimet për të dashur Perëndinë dhe të afërmin gjenden në ligjin e Moisiut. Ato nuk janë urdhërime për popullin e Perëndisë. Ato janë urdhërime “të shkruara në zemrat e njerëzve” dhe të dhëna “nga natyra” vetë (Romanët 2:14:15). Ato janë urdhërimet e dhëna nga Perëndia në Fjalën e Tij tek njeriu “qysh prej fillimit” (1 Joani 2:7).
Por, në Kishën e Krishtit të besëlidhjes së re, ka “një urdhërim të ri” (1 Joani 2:8). Ai është “urdhërimi i ri” dhënë nga Vetë Jisui në ata që besojnë tek Ai.
“Po ju jap një urdhërim të ri: ta doni njëri-tjetrin; sikurse unë ju kam dashur, ashtu edhe ju ta doni njëri-tjetrin. Prej kësaj do t’ju njohin të gjithë që jeni dishepujt e mi, nëse keni dashuri për njëri-tjetrin” (Joani 13:34).
Elementi i ri në këtë “urdhërim të ri” nuk është mësimi i dashurisë, sepse ky ishte shkruar në ligjin. Elementi i ri është se besimtarët duhet të duan, ashtu si Krishti do. Urdhërimi i ri është të doni “sikurse unë ju kam dashur”.
Dashuria e krishterë duhet të jetë dashuria e përsosur e Vetë Krishtit, e cila është tërësisht hyjnore. Dashuria e krishterë duhet të jetë krejtësisht dashuria vetë-zbrazëse e Vetë Zotit. Duhet të jetë dashuria hyjnore e Perëndisë Atë, derdhur në zemrat e njeriut nga Shpirti i Perëndisë. Duhet të jetë dashuria që është absolutisht besnike, e përsosur, e përjetshme dhe hyjnore.
Nga të gjithë njerëzit që kanë jetuar ndonjëherë në këtë tokë ose që do të jetojnë, vetëm një i ka përmbushur plotësisht dy urdhërimet e mëdha të Perëndisë; vetëm një ka jetuar absolutisht dhe përsosmërisht sipas ligjeve të Perëndisë; vetëm një e ka dashur Atin me të gjithë zemrën, mendjen, shpirtin dhe fuqinë e Tij dhe të afërmin e Tij si veten. Ky është Jisu Krishti, biri i Marisë sipas mishit.
Nuk ka asnjë të drejtë para ligjit të Perëndisë përveç Jisuit. Vetëm Ai ka jetuar sipas ligjit dhe mësimit të profetëve. Vetëm Ai është ai që ka “përmbushur ligjin dhe profetët” (kr. Matheu 5:17, 7:12). Ai vetëm, nga të gjithë njerëzit, ka dashur me dashuri të përsosur, të pamëkatshme dhe të papasionuar.
“Ai nuk bëri asnjë mëkat dhe nuk u gjet asnjë mashtrim në gojë të tij. Kur e fyenin, nuk e kthente fyerjen, kur vuante, nuk kërcënonte, po dorëzohej tek Ai që gjykon drejtësisht. Ai vet i barti mëkatet tona në trupin e tij mbi drurin e kryqit që ne, të vdekur për mëkate, të rrojmë për drejtësi; dhe me vurratat e tij ju u shëruat” (1 Pjetri. 2:22-24, kr. Isaia 53).
Duke mos pasur mëkat, Jisui mori mbi Veten mëkatet tona dhe u bë mëkat “për ne njerëzit dhe për shpëtimin tonë” (Besorja e Nikeas). Në këtë dashuria e përsosur e Perëndisë u përsos në një qenie njerëzore, që të gjithë njerëzit të mund të marrin pjesë në dashurinë dhe lavdinë e Perëndisë. Ashtu si të gjithë etërit e shenjtë kanë thënë, “Ai u bë çfarë ne jemi, që ne të mund të bëhemi çfarë Ai është . . . Perëndia u bë njeri që njeriu të mund të bëhej perëndi.”
“Sepse ai bëri të jetë mëkat për ne Ai që nuk njihte mëkat, që ne të bëhemi drejtësia e Perëndisë në të” (2 Korinthianët 5:21).
“Fuqia e tij hyjnore na dhuroi të gjitha gjërat që i takojnë jetës dhe perëndishmërisë . . . që nëpërmjet tyre të bëheni pjesëtarë të natyrës hyjnore, duke i shpëtuar prishjes që është në botë për shkak të lakmisë” (2 Pjetri 1:3-4).
“Sepse, duke qenë se bijtë kanë marrë pjesë prej mishi dhe gjaku, po ashtu edhe ai u bë pjesëtar në po ato gjëra, që të shkatërronte, me anë të vdekjes, atë që ka pushtetin e vdekjes, domethënë djallin, edhe të çlironte të gjithë ata që nga frika e vdekjes i ishin nënshtruar robërisë për tërë jetën.
Prandaj ai duhej t’u ngjante në çdo gjë vëllezërve, që të mund të ishte i mëshirshëm e kryeprift besnik në ato që i përkasin Perëndisë, për për t’u bërë pajtim për mëkatet e popullit. sepse, duke qenë se Ai vetë hoqi kur u tundua, mund t’u vijë në ndihmë atyre që tundohen.
Sepse ne nuk kemi kryeprift që nuk mund t’i vijë keq (d.m.th., bashkë-vuajtës) për dobësitë tona, po një që u tundua në të gjitha ashtu si ne, por pa mëkatuar” (Hebrejtë 2:14-18, 4:15-16).
Perëndia na ka dhënë dashurinë e Tij në Jisuin. Kur një njeri është “në Krishtin” ai mund të dojë me dashurinë e Perëndisë. Ky është “urdhërimi i ri”, që njerëzit të mbushur me Shpirtin e Shenjtë të duan me dashurinë e Vetë Perëndisë.
Në letrën e tij të parë drejtuar Korinthianëve, Shën Pavli përshkruan dashurinë e përsosur që është dhurata e Krishtit nga Perëndia për njerëzit në Shpirtin e Shenjtë. Ai përshkruan se çfarë është dashuria e krishterë: dhurata e parë e Shpirtit të Perëndisë, që është dashuri.
Nëpërmjet dashurisë së Krishtit, njerëzit janë thirrur të mbartin, të besojnë, të shpresojnë dhe të vuajnë çdo gjë. Kjo është ajo që Krishti ka bërë. Kjo është ajo që bën dashuria. Ai që bën këtë e ka përmbushur “urdhërimin e ri” të Jisuit dhe banon në dashurinë e Perëndisë. Ai që bën këtë banon në Vetë Perëndinë dhe e zotëron tashmë jetën e përjetshme si anëtar i Mbretërisë së Perëndisë.
Dhurata e Dashurisë
“Po të flisja gjuhët e njerëzve dhe të engjëjve, dhe të mos kisha dashuri, do të bëhesha si një bronz që kumbon ose si cimbali që tingëllon. Edhe sikur të kisha dhuntinë e profecisë, edhe të dija të gjitha misteret dhe mbarë shkencën dhe të kisha gjithë besimin sa të luaja nga vendi malet, por të mos kisha dashuri, nuk jam asgjë. Edhe sikur të ndaja gjithë pasuritë e mia për të ushqyer të varfërit dhe ta jepja trupin tim që të digjej, e të mos kisha dashuri, nuk do të më vlente asgjë!
Dashuria është e durueshme; plot mirësi; dashuria nuk ka smirë, nuk vë në dukje, nuk krekoset, nuk sillet në mënyrë të pahijshme, nuk kërkon të sajat, nuk pezmatohet, nuk dyshon për keq; nuk gëzohet për padrejtësinë, por gëzohet me të vërtetën, i duron të gjitha, i beson të gjitha, i shpreson të gjitha, i mban çdo gjë.
Dashuria nuk ligshtohet kurrë; por profecitë shfuqizohen, gjuhët pushojnë dhe njohuria do të shfuqizohet, sepse ne njohim pjesërisht dhe profetizojmë pjesërisht. Por, kur të vijë përsosmëria, atëherë ajo që është e pjesshme do të shfuqizohet. Kur isha fëmijë, flisja si fëmijë, mendoja si fëmijë, arsyetoja si fëmijë; kur u bëra burrë, i flaka gjërat fëminore. Tani, në fakt, ne shohim si në pasqyrë, në mënyrë të errët, por atëherë do të shohim faqe për faqe; tashti njoh pjesërisht, kurse atëherë do të njoh thellë, ashtu sikurse njihem. Tani, pra, këto tri gjëra mbeten: besimi, shpresa dhe dashuria; por më e madhja nga këto është dashuria” (1 Korinthianët 13:1-13).
