Sekretari i përgjithshëm i Këshillit Botëror të Kishave (WCC) Rev Dr Olav Fykse Tveit ka shprehur shqetësim mbi metodologjinë dhe rezultatet e Censusit të 2011-tës në Shqipëri. Ai ka ngritur pyetje në lidhje me besueshmërinë e procesit i cili, tha ai, ka implikime për të drejtat e pakicave fetare dhe lirive fetare të garantuara në kushtetutën e vendit.
Lexo letrën e Sekretarit të përgjithshëm të Këshillit Botëror të Kishave (WCC) – anglisht
1 Maj, 2013, Gjenevë
Prof Dr Heiner Bielefeldt,
Raportues Special mbi Lirinë Fetare apo Besiminnë
Këshillin për të Drejtat e Njeriut në Kombet e Bashkuara
Shkëlqesia Juaj,
Me mirësi pranoni urimet e mia të përzemërta!
Këshilli Botëror i Kishave do të donte të shprehte shqetësimin e saj mbi metodologjinë e ndjekur dhe besueshmërinë e rezultateve të Censusit 2011 në Shqipëri, në lidhje me pyetjen opsionale të përkatësisë fetare. Raporti i fundit zyrtar i INSTAT-it, në lidhje me identitetin fetar të popullsisë nga Censusi 2011 deklaron se të krishterët orthodhoksë në Shqipëri janë 6.75% dhe se numri i përgjithshëm i të krishterëve është reduktuar në mënyrë drastike nga 31% në 17%.
Restaurimi i jetës fetare në të gjitha komunitetet tradicionale fetare dhe sidomos lulëzimi i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, në vitet pas ardhjes së demokracisë në vitin 1991, pas një persekutimi të gjatë antifetar, është mjaft i dukshëm në të gjithë vendin. Kisha Orthodhokse posedon evidenca (regjistrat e pagëzimit para dhe pas persekutimit, dhe regjistrat e 460 famullive orthodhokse në të gjithë vendin) se numri i të krishterëve orthodhoksë në Shqipëri e kalon 24% të popullsisë.
Duke pasuar rezultatet e Censusit, Kisha Orthodhokse e Shqipërisë shpërndau një pyetësor lidhur me Censusin e Popullsisë tek pjesëmarrësit orthodhoksë në liturgjitë që u mbajtën gjatë dy të dielave, 9 dhe 16 dhjetor 2012, në Tiranë, Durrës, Berat, Korçë, Vlorë, dhe në qytete të tjera. Rezultatet ishin shqetësuese: 7118 persona plotësuan pyetësorin i cili përfshinte emrat, mbiemrat dhe adresën e tyre. Prej këtyre vetëm 2469 persona ose 34,68% deklaruan se u vizituan dhe u pyetën për përkatësinë e tyre fetare gjatë Censusit; 4.643 persona ose 65,23% nuk u vizituan fare ose atëherë kur u vizituan nuk u pyetën mbi përkatësinë fetare nga regjistruesit e Censusit; 56 persona deklaruan se regjistruesit i shënuan të dhënat me laps ose jo në formularin zyrtar dhe për më tepër 11 persona dëshmuan se regjistruesit refuzonin të shënonin përkatësinë fetare ose e shënuan atë vetëm pas shumë këmbënguljeve. Për më tepër, ata kanë dëshmi se në një numër të madh rastesh qytetarët nuk u kërkuan të firmosnin formularin e Censusit dhe se të dhënat shkruheshin në një fletore dhe jo në formularin zyrtar ashtu siç e kërkon procedura. Rezultatet e këtij pyetësori tregojnë se në 65% të rasteve ka pasur parregullsi në regjistrimin e bërë në lidhje me përkatësinë fetare.
Vlen të theksohet se në bazë të Këshillit të Evropës (“Opinioni i Tretë i Këshillit të Evropës për Shqipërinë miratuar më 23.11.2011,”) regjistrimi i popullsisë “nuk mund të konsiderohet të jetë i besueshëm dhe i saktë, ngre çështjet e përputhshmërisë me parimet e sanksionuara në nenin 3 të Konventës për mbrojtjen e pakicave kombëtare … “.
Kushtetuta e Shqipërisë garanton lirinë e fesë apo besimit. Neni 3 ngarkon shtetin në sigurimin e bashkëjetesës fetare. Neni 20 rithekson mbrojtjen e të drejtave fetare dhe lirive për pakicat. Për më tepër, Shqipëria është një nënshkruese e instrumenteve ndërkombëtare për të drejtat e njeriut duke garantuar lirinë e fesë apo besimit.
Duke pasur besim të plotë në punën tuaj për respektimin, mbrojtjen dhe promovimin e lirisë së fesë apo besimit rreth botës, ne ju bëjmë thirrje, Prof Dr Bielefeld, të përdorni zyrat tuaja të mira për të siguruar se liria e fesë apo e besimit për të gjithë qytetarët e Shqipërisë respektohet plotësisht.
Sinqerisht juaji,
Rev Dr Olav Fykse Tveit
Sekretari i Përgjithshëm
Letra të ngjashme janë dërguar te Presidenti i WCC, Primati i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë Kryepiskopi Anastas, te Filloreta Kodra, ambasadorja shqiptare në Kombet e Bashkuara.
Visiting address: 150 route de Ferney, 1211 Geneva 2, Switzerland
KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPËRISË
DEKLARATË ZYRTARE
Të dhënat e Censusit 2011, për të krishterët orthodhoksë të Shqipërisë,
janë tërësisht të pasakta dhe të papranueshme.