†Ἀναστάσιος
Ἀρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Ἀλβανίας
Χριστούγεννα 2022
Ικεσία ειρήνης – προαπαιτούμενα
«Θεὸς ὢν εἰρήνης, Πατὴρ οἰκτιρμῶν,
τῆς μεγάλης βουλῆς σου τὸν Ἄγγελον,
εἰρήνην παρεχόμενον, ἀπέστειλας ἡμῖν·»
(Καταβασίες της εορτής των Χριστουγέννων)
Ο πόθος για ειρήνη έχει γίνει τον τελευταίο καιρό πόνος καθημερινός, κραυγή και ικεσία εκατομμυρίων ανθρώπων. Οδύνη ατέρμονη κυριαρχεί από τον ολέθριο, απαράδεκτο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Συγχρόνως πολεμικές συγκρούσεις εξακολουθούν στη Συρία, στην Υεμένη και γενικότερα στην Ασία και την Αφρική, ενώ συχνές είναι οι τρομοκρατικές ενέργειες σε πολυπληθή δυτικά αστικά κέντρα. Δεν έπαυσαν να ταλαιπωρούν την οικουμένη και άλλης μορφής πόλεμοι, οικονομικοί, διπλωματικοί, ιδεολογικοί. Η βία και η αυθαιρεσία έφτασαν να βεβηλώνουν ακόμη και χώρους ιερούς. Τα συμφέροντα των ποικιλώνυμων ισχυρών χρησιμοποιούν ως πολεμικό όπλο την παραπληροφόρηση, για να υποδουλώσουν τη σκέψη και τη συνείδηση πολλών.
Η εορτή των Χριστουγέννων όχι μόνο τονίζει το αίτημα και τον πόθο για ειρήνη, αλλά αποκαλύπτει και πώς μπορεί να εδραιωθεί. Η έλευση του Λυτρωτού του κόσμου, του Ιησού Χριστού, η οποία χαιρετίζεται με τον αγγελικό ύμνο «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία» (Λουκ. 2:14), αποτελεί την πραγματοποίηση της προφητείας του Ησαΐου (8ος αι. π. Χ): «ὅτι παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, … καὶ καλεῖται τὸ ὄνομα αὐτοῦ μεγάλης βουλῆς ἄγγελος, θαυμαστὸς σύμβουλος, Θεὸς ἰσχυρός, ἐξουσιαστής, ἄρχων εἰρήνης, πατὴρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος·… καὶ τῆς εἰρήνης αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ὅριον…» (Ησ. 9:6-7).
Η ειρήνη δεν είναι απλώς ευχή, είναι θείο δώρο και επίτευγμα της συνεργίας του ανθρώπου με τον Θεό. Η ακτινοβολία της θείας χάριτος είναι δεδομένη, η ανθρώπινη προσπάθεια αναμενόμενη. Η ορθόδοξη χριστιανική εμπειρία αναφέρεται σε μια πολυεδρική ειρήνη με τον εαυτό μας, με τους συνανθρώπους μας, με τον Θεό, με την κτίση. Τα Χριστούγεννα συμπυκνώνουν εν σπέρματι σε πλαίσιο προφητικό τις μεγάλες αλήθειες, που ξετυλίγονται ολοκληρωτικά στη ζωή του Χριστού, κορυφώνονται στο Πάθος και την Ανάσταση και προβάλλονται από την Εκκλησία σε μεγάλες εορτές.
Εκ πρώτης όψεως το αντίθετο της ειρήνης θεωρείται ότι είναι ο πόλεμος. Είμαι πεπεισμένος ότι το αντίθετο της ειρήνης είναι κατά βάθος ο εγωκεντρισμός, με τις ποικίλες μορφές του, αλαζονεία, υπερηφάνεια, εγωπάθεια, μεγαλομανία⸱ αυτός καταστρέφει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και των λαών και υποδαυλίζει τις μικρές και μεγάλες συγκρούσεις. Μέσα στο φως της Γεννήσεως του Χριστού διευκρινίζεται επίσης ότι ο εγωκεντρισμός υπερνικάται με την αγάπη και την ταπεινοφροσύνη, που αποτελούν θεμελιώδη προαπαιτούμενα για την εδραίωση της ειρήνης.
Η καρδιά του χριστιανικού μηνύματος είναι ότι: «Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ιω. 3:16). Οι εκφράσεις της αγάπης που προσδιορίστηκαν από τη χριστιανική πίστη αδιάκοπα ακτινοβολούν στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού και εκείνων, που με αφοσίωση Τον ακολουθούν. Όπως ο Άγιος Μάξιμος ο ομολογητής επιμένει: «Πολλοί έχουν πει πολλά περί αγάπης, αν όμως την αναζητήσεις, θα την βρεις μόνο στους μαθητές του Χριστού, επειδή μόνον αυτοί είχαν την αληθινή Αγάπη δάσκαλο της αγάπης» (Περί ἀγάπης Δ΄ Ἑκατοντάς, 100).
Ο Υιός και Λόγος του Θεού δεν έγινε άνθρωπος, για να μας δώσει μια γενική αόριστη θεωρία περί αγάπης, αλλά για να την αποκαλύψει μένοντας ανάμεσά μας. Να καταυγάσει με το φως της θεογνωσίας την αλήθεια ότι: «Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί, καὶ ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καὶ ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ.» (Α΄ Ιω. 4:16). Η δέσμη φωτός της αγάπης εμπεριέχει όλο το φάσμα των αρετών. Τη δικαιοσύνη, την αγαθωσύνη, τη συχωρητικότητα, την αλήθεια, βασικά προαπαιτούμενα για την στερέωση της ειρήνης.
Ο Παντοδύναμος και Απερινόητος Υιός και Λόγος του Θεού, προσλαμβάνει, κατά το άπειρο έλεός Του, την ανθρώπινη φύση, για να την εξυψώσει με τρόπο ασύλληπτο στον ανθρώπινο νου στην κατά χάριν θέωση. Ο Θεάνθρωπος ήρθε ως βρέφος, ως αθώο παιδί και με την όλη ζωή και θυσία Του, προτρέπει: «Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾷός εἰμι καὶ ταπεινὸς τῇ καρδίᾳ, καὶ εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν.» (Μτ 11:29).
«…Ὅθεν θεογνωσίας, πρὸς φῶς ὁδηγηθέντες…».
Με αισθήματα ευγνωμοσύνης για το εκπληκτικό φως θεογνωσίας, που μας χαρίζει με τη Γέννησή Του ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, ας Τον δοξολογήσουμε αναπτύσσοντας την ειρήνη, με τον εαυτό μας, με τους συνανθρώπους μας, με τον Θεό, και ας αγωνιζόμαστε να είμαστε συνεργοί Του, κατά την εντολή: «Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοὶ υἱοὶ Θεοῦ κληθήσονται». (Μτ. 5:9).
Ευλογημένα Χριστούγεννα! Ειρηνοφόρο, με ασάλευτη υγεία, το Νέο Έτος!
