Η ιστορία των Ιερών Εικόνων είναι παραινετική, συγκινητική και μαγευτική ιστορία. Πρόκειται για ιστορία γεμάτη με αγάπη για την πίστη, με βαθιά και δύσκολα ως προς την ερμηνεία μυστήρια, με πλάνες, φιλονικίες και μηχανορραφίες και, τελικά, με ειρήνη. Οι εικόνες θα μας συνοδεύσουν από την εποχή των Αποστόλων και των πρώτων Χριστιανών μέχρι τις μέρες μας.
Οι εικόνες της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι πολύτιμος θησαυρός της. Έχουν τέτοια σημασία που οδήγησε την Έβδομη Οικουμενική Σύνοδο να κηρύξει επίσημα την προστασία τους στην Εκκλησία. Αυτή η Σύνοδος δήλωσε ότι οι εικόνες αξίζουν ισάξιο σεβασμό και τιμή με το Σταυρό και την Ιερά Γραφή. Και, όπως ο Σταυρός και η Ιερά γραφεί θεωρούνται ιερά, το ίδιο θεωρούνται και οι εικόνες.
Πολλοί άνθρωποι δείχνουν σεβασμό και τιμή για τις εικόνες, αλλά δεν τις κατανοούν αυτές. Μάλλον, δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν ούτε το σκοπό τους. Πράγμα που συνέτεινε στη μη σωστή χρήση των ιερών εικόνων. Λογουχάρη, σε ορισμένα σπίτια ορθόδοξων, τις εικόνες τις τοποθετούν στον τοίχο απλώς ως κόσμημα. Αν και προσθέτουν ομορφιά στο σπίτι μας, οι εικόνες θα πρέπει να τοποθετούνται στα σημεία όπου εμείς προσευχόμαστε στο Θεό. Καλά είναι ώστε μπροστά σε κάθε αιώνα να τοποθετείται ένα κερί ή καντήλι. Η εικόνα και το φως μας θυμίζουν την παρουσία του Θεού στο σπίτι.
Ένα άλλο παράδειγμα της μη σωστής χρήσης των εικόνων είναι η αγορά τους από ορισμένους ανθρώπους απλώς ως χρηματική επένδυση. Πολλές εικόνες, ειδικότερα οι παλιές, κοστίζουν αρκετά. Και, όπως και κάθε ακριβό αντικείμενο έτσι και οι εικόνες θα πρέπει να μεταχειρίζονται προσεχτικά. Υπάρχουν και πολλοί καλοί άνθρωποι, οι οποίοι αγοράζουν εικόνες και τις πωλούν στις εκκλησίες και σε εκείνους που επιθυμούν να τις δωρίσουν είτε να τις μεταχειριστούν στη γωνία της προσευχής τους στο σπίτι. Μολαταύτα, η αγορά και η πώληση των εικόνων έχοντας ως μοναδικό σκοπό το κέρδος δεν δείχνει τον απαιτούμενο σεβασμό και τιμή που θα πρέπει να αφιερώνουμε σ’ αυτές.
Ορισμένοι άνθρωποι λένε ότι είναι δύσκολο να κατανοήσεις τις εικόνες. Αυτό δεν είναι καθόλου αληθές. Για να γνωρίσουμε και να ξέρουμε το πραγματικό νόημα της εικόνας, θα πρέπει να δούμε τις απαρχές της. Η ιστορία τους αρχίζει ακριβώς με τους πρώτους Χριστιανούς.
* * * * * *
Πώς εμφανίστηκαν οι εικόνες; Γιατί υπάρχουν οι εικόνες στην Εκκλησία; Γιατί αυτές τις φιλοτεχνούμε τόσο διαφορετικά από τις άλλες ζωγραφιές; Τι υποδηλώνει η εικόνα;
Για να δώσει απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα και σε πολλά άλλα, το βιβλίο «Η ιστορία των εικόνων» είναι ένα άριστο βοήθημα ώστε να κατανοήσουμε τις εικόνες στην Εκκλησία, καθώς και το ρόλο που παίζουν κατά τη λατρεία. Η συγγραφέας Mary Paloumpis Hallick μας περιγράφει την ιστορία των εικόνων από τις κατακόμβες μέχρι τον πόλεμο με τους εικονομάχους και το θρίαμβο των εικόνων, που κηρύχτηκε την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Επίσης αυτή εξηγεί γιατί οι εικόνες παρουσιάζονται σ΄ αυτή τη μορφή, όπως τις βλέπουμε. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου αφιερώνεται στις εικόνες για τους εορτασμούς του Χριστού και της Παναγίας, διδάσκοντάς μας πώς να τις «διαβάζουμε» και πώς να κατανοούμε τα γεγονότα που αντικατοπτρίζονται σ’ αυτές.
Mary Paloumpis Hallick, Ed.D. ήταν εκπαιδευτικός και διευθύντρια σε δημοτικό σχολείο. Αυτή είναι συγγραφέας του βιβλίου «Το βιβλίο των Αγίων» και συνέγραψε το βιβλίο «Να σπείρουμε σπόρους εις τον Χριστό». Ήταν μέλος της Επιτροπής για τους Κύκλους Σπουδών του Τμήματος Χριστιανικής Αγωγής στις ΗΠΑ, το οποίο συνέταξε τη σειρά των κειμένων Living our Orthodox Faith.
