Μονή του Αγίου Βλάση, Δυρράχιο, στις 11-12 Μαρτίου 2016
Συνήλθε η Κληρικολαϊκή Συνέλευση
της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας
Ιδρύονται δυο νέες Μητροπόλεις:
η Μητρόπολη του Ελμπασάν και η Μητρόπολη της Απολλωνίας και του Φίερι
Σε αδελφικό κλίμα, συνήλθε στις 11 και 12 Μαρτίου 2016 στους χώρους της Νέας Μονής του Αγίου Βλάση, υπό τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, κ. Αναστάσιο, η Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας. Η Συνέλευση της Εκκλησίας είναι, πρώτα απ’ όλα, μια δραστηριότητα πνευματική και προσευχής, γι’ αυτό και το μοτίβο που διέπνευσε τις εργασίες της ήταν περικοπή από το Ευαγγέλιο: «δι’ υπομονής τρέχωμεν… αφορούντες εις τον της πίστεως αρχηγόν και τελειωτήν Ιησούν» (Προς Εβραίους 12:1-2).
Στις εργασίες της συμμετείχαν άνω των 280 μελών από την Αρχιεπισκοπή και τις Μητροπόλεις (το σύνολο των κληρικών και 30 λαϊκοί από την Αρχιεπισκοπή και την εκάστοτε Μητρόπολη: 10 άντρες, 10 γυναίκες και 10 νέοι), καθώς και συνεργάτες, οι οποίοι συζήτησαν στις ολομελείς συσκέψεις και σε ομάδες εργασίας πάνω σε θέματα που άπτονται της ζωής της Εκκλησίας.
Η Συνεδρίαση της Συνέλευσης προβλέπεται από το Καταστατικό της Εκκλησίας. Βασίζεται στο άρθρο 70 του Καταστατικού, όπου αναφέρεται: «Αυτό το Καταστατικό ακυρώνει και αντικαθιστά τα προηγούμενα. Μπορεί να τροποποιηθεί κατόπιν κοινής αποφάσεως της Ιεράς Συνόδου, του Κληρικολαϊκού Εκκλησιαστικού Συμβουλίου και της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης, με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών τους. Τα άρθρα 1-7 αυτού του καταστατικού δεν μπορεί να τροποποιηθούν ή να ακυρωθούν.
Αυτό το Καταστατικό έγινε ομόφωνα αποδεκτό από την Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Ορθοδόξου Αυτοκέφαλου Εκκλησίας της Αλβανίας, που συνήλθε γι αυτό το σκοπό, στις 4 Νοεμβρίου 2006 και εγκρίθηκε από την Ιερά Σύνοδο, στις 6 Νοεμβρίου 2006». Συμπληρώθηκαν 10 χρόνια από την έγκριση του νέου Καταστατικού και ο καιρός και η διεύρυνση της δραστηριότητας της Εκκλησίας μας έχουν προβάλλει ως αναγκαίες ορισμένες τροποποιήσεις και βελτιώσεις.
Η έναρξη της Συνέλευσης έγινε το απόγευμα της 11ης Μαρτίου 2016, με τον Εσπερινό στο ναό της, όπου υπήρξε και μια περισυλλογή από τον Επίσκοπο Κρόιας, τον Σεβασμιώτατο Αντώνιο. Συνεχίστηκε με τις εργασίες της πρώτης συνόδου, την έναρξη της οποίας έκανε ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, κ. Αναστάσιος, ο οποίος ανάπτυξε ομιλία πάνω στο ημερήσιο θέμα: Η συμπλήρωση και η βελτίωση ορισμένων άρθρων του Καταστατικού της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας. Ο Μακαριότατος συνέδεσε αυτή την αναγκαιότητα με την ανάπτυξη της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίαςτης Αλβανίας και με τις εξελίξεις που αναμένονται σαν συνέπεια των προετοιμασιών για τη Μεγάλη και Ιερά Σύνοδο του Ιουνίου μήνα, στην Κρήτη.
Μία εκ των σημαντικότερων καινοτομιών αυτών των αλλαγών, που σχετίζεται με την ανάπτυξη της Εκκλησίας και τις διοικητικές ανάγκες που προκύπτουν από τον αυξανόμενο αριθμό των πιστών, είναι και η ίδρυση των δύο νέων Μητροπόλεων.
Έτσι, στο άρθρο 8 του Καταστατικού της Εκκλησίας, προστίθενται δυο παράγραφοι, που σχετίζονται με τη σύσταση των δύο νέων Μητροπόλεων, που θα είναι ως κάτωθι:
5) Η Μητρόπολη του Ελμπασάν που περιλαμβάνει τις Αρχιερατικές Περιφέρειες: Ελμπασάν, Σπαθίας, Λιμπράζντ.
6) Η Μητρόπολη της Απολλωνίας και του Φίερι, που περιλαμβάνει τις Αρχιερατικές Περιφέρειες: Φίερι, Πατόσι, Λιμπόφσα.
Ιδιαίτερα σημαντικό μέρος αυτών των αλλαγών είναι εκείνη που σχετίζεται με τις ιερές μονές, που απεικονίζονται στο άρθρο 37:
Στην παράγραφο 5 αυτού του άρθρου, αναφέρεται ότι: Για τη διαφύλαξη, την εποπτεία και την ασφάλεια της περιουσίας των ιερών μονών που γνώρισαν άνθιση σε προηγούμενες εποχές και σήμερα δεν έχουν καλόγερους, μεριμνά η Οικονομική Επιτροπή της Αρχιεπισκοπής είτε της εκάστοτε Μητρόπολης.
Ένα σημείο ιδιαίτερα σημαντικό είναι και ο προσδιορισμός της εξάρτησης των ιερών μονών. Έτσι, στην παράγραφο 5 του άρθρου 37, αναφέρεται ότι: Οι Ιερές Μονές: της Γέννησης της Θεοτόκου στην Αρδενίτσα, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο νησί Σβερνέτσι, της Αγίας Μαρίνας στη Λένγκα και των Αγίων Θεοδώρων στους Δρυμάδες ονομάζονται Συνοδικά Μοναστήρια.
Στην παράγραφο 6 προσδιορίζονται οι μονές που είναι και χώροι προσκυνήματος για την Εκκλησία μας. Αυτές είναι: η Ιερά Μονή του Αγίου Κοσμά στο Κολικόντασι και του Αγίου Βλαδιμήρου στο Σιγιόν.
Ιδιαίτερη σημασία έχουν και ορισμένες βελτιώσεις στα άρθρα που σχετίζονται με το οικονομικό σκέλος, δημιουργώντας όρους για τη σύσταση εταιρειών περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), όπως υδροενεργειακές, από την Ιερά Σύνοδο (Άρθρο 53).
Στο Άρθρο 55 προστέθηκε μια παράγραφος που αναφέρεται: 2. Κανένας κληρικός οποιουδήποτε βαθμού, και κανένα μέλος του Συμβουλίου της ενορίας, ανεξαρτήτως της λειτουργικής θέσεως που κατέχει, δεν δικαιούται να δωρίσει ή να πωλήσει κινητές ή ακίνητες περιουσίες της Εκκλησίας. Σε περίπτωση ανάγκης για πώληση ζητείται η γνώμη του Κληρικολαϊκού Συμβουλίου και η απόφαση της Ιεράς Συνόδου.
Ορισμένες βελτιώσεις έγιναν και στο Άρθρο 61, για οικονομικές υποθέσεις:
1. Παρά της Ιεράς Συνόδου λειτουργεί η Συνοδική Επιτροπή των Οικονομικών και Τεχνικών Υποθέσεων. Αυτή η επιτροπή απαρτίζεται από: α) έναν Επίσκοπο πρόεδρο, β) έναν επίσκοπο, γ) το Γενικό Διευθυντή του Οικονομικού και Τεχνικού Γραφείου, δ) έναν νομικό, ε) έναν πολιτικό μηχανικό. Όλα τα μέλη διορίζονται από την Ιερά Σύνοδο με πενταετή εντολή, με δικαίωμα ανανέωσης. Στο Συνοδικό Οικονομικό και Τεχνικό Γραφείο υπάρχουν τα παραρτήματα: α) των Οικονομικών Υποθέσεων, β) των Ιδιοκτησιών, γ) των Νομικών Υποθέσεων, δ) του Τεχνικού Γραφείου, που περιλαμβάνει και το Γραφείο Πολιτιστικών Παραδόσεων.
2. Παρά της Ιεράς Συνόδου δραστηριοποιείται η Επιτροπή Ελέγχου (Εποπτείας) που απαρτίζεται από: α) τον Αρχιεπίσκοπο ή τον αντικαταστάτη που ορίζει ο ίδιος, β) έναν μητροπολίτη ή επίσκοπο, γ) έναν εκπρόσωπο του Κληρικολαϊκού Συμβουλίου, δ) έναν οικονομολόγο, ε) έναν νομικό. Όλα τα μέλη διορίζονται από την Ιερά Σύνοδο πενταετή εντολή και με δικαίωμα ανανέωσης. Τη δουλειά αυτής της Επιτροπής την κάνει ένας ειδικός γραμματέας, που επιλέγει η ίδια.
3. Η Οικονομική Επιτροπή της Αρχιεπισκοπής ή της Μητρόπολης απαρτίζεται από: α) τον αντίστοιχο ποιμενάρχη, β) έναν κληρικό, μέλος του Κληρικολαϊκού Συμβουλίου, γ) έναν λαϊκό, μέλος του Κληρικολαϊκού Συμβουλίου και δυο μέλη (προτιμάται να είναι ένας οικονομολόγος κι ο άλλος νομικός). Αυτά τα μέλη εκλέγονται από το Αρχιεπισκοπικό ή Μητροπολιτικό Συμβούλιο με τριετή εντολή, με δικαίωμα ανανέωσης.
4. Η Αρχιεπισκοπή και οι Μητροπόλεις διαχειρίζονται τα οικονομικά τους, έχουν το Οικονομικό Γραφείο και το αντίστοιχο ΑΦΜ τους. Για την εκπλήρωση των αναγκών του Προϋπολογισμού τους, κάνουν αντίστοιχο αίτημα στον Πρόεδρο της Ιεράς Συνόδου.
Επίσης, ορισμένες βελτιώσεις έγιναν στο Άρθρο 62, για τη διαχείριση των εσόδων, στο Άρθρο 63, για την εκδίκαση των παραβάσεων από τους κληρικούς και στο Άρθρο 68, για τις υπογραφές και τις σφραγίδες.
Το σύνολο αυτών των τροποποιήσεων υπέστη συζητήσεων εκ μέρους των μελών της Συνέλευσης, τα οποία έκαναν και βελτιωτικές προτάσεις. Αυτές ψηφίστηκαν κατά άρθρο και έλαβαν την ομόφωνη έγκριση των συμμετεχόντων. Στη συνέχεια οι τροποποιήσεις που εγκρίθηκαν από την Κληρικολαϊκή Συνέλευση θα εξεταστούν και θα εγκριθούν, βάσει του Καταστατικού της Ορθοδόξου Αυτοκέφαλου Εκκλησίας της Αλβανίας, από την Ιερά Σύνοδό της.
Την επομένη, στις 12 Μαρτίου 2016, οι συμμετέχοντες συμμετείχαν στη Θεία Λειτουργία, όπου συμμετείχαν ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος και όλα τα μέλη της Ιεράς Συνόδου και οι συμμετέχοντες κληρικοί και λαϊκοί. Κατά τη διάρκειά της έγινε περισυλλογή από τον Επίσκοπο Βύλιδος, τον Σεβασμιώτατο Άστυ.
Οι εργασίες συνεχίστηκαν με τη σύνοδο της σειράς, όπου οι συμμετέχοντες ενημερώθηκαν σχετικά με τη σύγκληση της Συνόδου Πανορθοδοξίας που θα συνεδριάσει τον Ιούνιο μήνα στην Κρήτη και για τη συμμετοχή της Εκκλησίας μας σ΄αυτή. Γύρω απ’ αυτό το θέμα μίλησε ο Μητροπολίτης Κορυτσάς, Σεβασμιότατος Ιωάννης, ο οποίος έδωσε έμφαση και τον ενεργό και, συχνά ουσιώδη, ρόλο του Αρχιεπίσκοπου Αναστασίου για την εξεύρεση της συναίνεσης κατά τη διάρκεια των συσκέψεων προεργασίας. Ύστερα από μια κοινή φωτογραφία των συμμετεχόντων της Συνελεύσεως, οι εργασίες συνεχίστηκαν με συναντήσεις σε ομάδες, όπου αναπτύχθηκε συζήτηση πάνω σε διάφορα θέματα και προβλήματα.
Εκ μέρους της Κληρικόλαϊκής Συνέλευσης υπήρξε και μια διαμαρτυρία απευθυνόμενη στις Κρατικές Αρχές, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στην κοινή γνώμη για τις περιπτώσεις βεβήλωσης των ιερών ορθόδοξων χώρων κι αντικειμένων και για την όσο πιο νωρίτερα γίνεται της επιστροφής τους, όπως ορίζεται στη συμφωνία της Εκκλησίας με το Κράτος.
