Την Κυριακή, 1 Ιουνίου 2014, με αφορμή τα εγκαίνια του Ιερού Καθεδρικού Ναού της Αναστάσεως του Κυρίου συγκεντρώθηκαν στα Τίρανα οι Προκαθήμενοι και οι αντιπρόσωποι των Ορθοδόξων Εκκλησιών, μετατρέποντας για μια ημέρα την Αλβανία, όπως ποτέ άλλοτε στην ιστορία της, σε κέντρο του ορθόδοξου κόσμου. Πρόκειται για γεγονός – επιστέγασμα μακροχρόνιων προσπαθειών και πηγή υπερηφάνειας για το τεράστιο έργο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου, ο οποίος ανέστησε την Εκκλησία μας από τις στάχτες αθεϊστικών ερειπίων και την κατέστησε ίση προς όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες του κόσμου. Πρόκειται για την καθιέρωση της πραγματικής αυτοκεφαλίας που επετεύχθη αυτά τα χρόνια, κατόπιν μιας δύσκολης πορείας κατά τον 20ο αι.

Η εορτή ξεκίνησε από την αποδοχή στο Αερολιμένα του Ρίνας των πατριαρχών, αρχιεπισκόπων και αντιπροσωπειών από τον Μακαριώτατο Αρχιεπισκόπο Τιράνων και πάσης Αλβανίας κ. Αναστάσιο και μέλη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας μας. Ιδιαιτέρως εντυπωσιακή ήταν η υποδοχή του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου από τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο και μέλη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας μας, καθώς και από νέους με παραδοσιακές ενδυμασίες, οι οποίοι του προσέφεραν άνθη και δέχθηκαν την πατριαρχική του ευλογία. Τα μέλη των αντιπροσωπιών εγκαταστάθηκαν στο Hotel Sheraton και σε όσους πρόλαβαν να έρθουν νωρίτερα, δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιήσουν επισκέψεις και να δουν από κοντά ορισμένα από τα επιτεύγματα αυτών των ετών, όπως το Ορθόδοξο Διαγνωστικό Κέντρο “Ευαγγελισμός”, εκπαιδευτικά ιδρύματα κ. ά.

Tο πρωί της Κυριακής, ο Εσπερινός και η Ακολουθία των Εγκαινίων ξεκίνησαν στο παρεκκλήσι της Γεννήσεως του Χριστού, μέρος του συγκροτήματος του Ιερού Καθεδρικού Ναού. Εκεί βρίσκονταν και τα ιερά λείψανα των αγίων μαρτύρων, τα οποία θα τοποθετούνταν στη συνέχεια στην Αγία Τράπεζα του Καθεδρικού Ναού της Αναστάσεως του Χριστού. Από εκεί ξεκίνησε η λιτανεία με τα ιερά λείψανα, στην οποία συμμετείχαν άπαντες οι πατριάρχες, αρχιεπίσκοποι και αντιπρόσωποι των πατριαρχείων. Τα λείψανα κράτησαν με τη σειρά οι πατριάρχες, οι οποίοι και ανέγνωσαν τις ευχές στη γλώσσα τους. Πρώτος εισήλθε στον Καθεδρικό Ναό ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ακολουθούμενος από όλους τους κληρικούς και τον λαό.

Μετά την τοποθέτηση των ιερών λειψάνων στην Αγία Τράπεζα, άρχισε το Συλλείτουργο των Προκαθημένων Ορθοδόξων Εκκλησιών, προεξάρχοντος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου και των συλλειτουργούντων Πατριαρχών Ιεροσολύμων Θεοφίλου, Σερβἰας Ειρηναίου, Ρουμανίας Δανιήλ και των Αρχιεπισκόπων Κύπρου Χρυσοστόμου, Αθηνών Ιερωνύμου, Βαρσοβίας Σάββα και Τιράνων Αναστασίου. Συλλειτούργησαν επίσης και οι Σεβασμιότατοι Μητροπολίτες, εκπρόσωποι των Πατριαρχών, Αλεξανδρείας, Μητροπολίτης Καμπάλας Ιωνάς, Αντιοχείας, Μητροπολίτης Ισαάκ, Μόσχας, Μητροπολίτης Ταμπώφ Θεοδόσιος, Βουλγαρίας, Μητροπολίτης Νευροκοπίου Σεραφείμ, και Γεωργίας, Μητροπολίτης Ζουκδίδι και Τσαΐσι Γεράσιμος.

Για να τιμήσουν αυτό το σημαντικό γεγονός για την Ορθόδοξο Αυτοκέφαλο Εκκλησία της Αλβανίας προσήλθαν ο Πρόεδρος της Αλβανικής Δημοκρατίας κ Bujar Nishani, ο Πρόεδρος του Αλβανικού Κοινοβουλίου κ. Ilir Meta, ο Πρωθυπουργός κ. Edi Rama, μαζί με την πρώτη κυρία, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κ. Niko Peleshi, ο Αντιπρόεδρος του Κοινοβουλίου κ. Βαγγέλης Ντούλες, ο Υπουργός Εθνικής Ευημερίας και Νεότητος κ. Erion Veliaj, ο Αποστολικός Νούντσιος Mons. Ramiro Ingles, ο Πρόεδρος της Καθολικής Ιεραρχίας της Αλβανίας Mons. Angelo Masafra, βουλευτές, πολιτικοί, πρέσβεις κ. ά.

Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας μίλησε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ο οποίος τόνισε μεταξύ άλλων: “Ἡ παρουσία σας ἐδῶ κατά τή σημερινή Κυρική, πού συμπίπτει μέ τήν μνήμη τῶν ἁγίων 318 Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, τονίζει μέ ἰδιαίτερη ἔμφαση τήν ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας, τήν ἀλήθεια ὅτι “εἴτε πάσχῃ ἕν μέλος, συμπάσχει πάντα τά μέλη, εἴτε δοξάζηται ἕν μέλος συγχαίρει πάντα τά μέλη” (Α΄ Κορ. 12:26-27)· καί ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι ἕνα σῶμα, “τό σῶμα αὐτοῦ (τοῦ Χριστοῦ), τό πλήρωμα τοῦ τά πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου” (Ἐφεσ. 1:23). Τό σημερινό, λοιπόν, γεγονός δέν ἀποτελεῖ μόνο μεγάλη τιμή γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας, ἀλλά συγχρόνως καί μιά εὐρύτερη μαρτυρία τῆς “ἀπό περάτων ἕως περάτων” τῆς Οἰκουμένης Ὀρθοδοξίας. Ἡ παροῦσα ἡμέρα ἐπισφραγίζει μιά ἱστορική περίοδο Πάθους, Ταφῆς καί Ἀναστάσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἀλβανίας. Δέν πρόκειται νά ἀναφερθῶ τώρα στίς συνθῆκες, τά ἀδιέξοδα, τίς παρανοήσεις, τίς συκοφαντίες, τίς ἀντικειμενικές δυσκολίες, τίς σκληρές δοκιμασίες ἤ στά ἐπιτεύγματα κατά τή μακρά 23χρονη περίοδο. Εἶναι πλέον ἀναμφισβήτητο ὅτι, σέ μιά ἐποχή ἀβεβαιότητος καί ἀναταραχῶν, ἡ Ὀρθόδοξος Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας, μέ τήν παρουσία της καί τίς πολύπλευρες κοινωνικές πρωτοβουλίες της, τόνωσε τήν πίστη, τήν ἀγάπη καί τήν ἐλπίδα τοῦ Ὀρθοδόξου λαοῦ καί, γενικώτερα, τῆς ἀλβανικῆς κοινωνίας. Μέ τή δράση της, συνέβαλε οὐσιαστικά, σέ μιά κρίσιμη ἱστορική περίοδο, στήν εὐρύτερη ἀνοικοδόμηση, στήν πνευματική καί κοινωνική ἀνάπτυξη τῆς Ἀλβανίας …”

Στη συνέχεια μίλησε και ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ, Βαρθολομαίος, ο οποίος ανέφερε: “Συνεκάλεσεν ἡμᾶς σήμερον ἐνταῦθα μέγα καὶ ἱστορικὸν γεγονός. Ἡ τελετὴ τῶν ἐγκαινίων τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως, ἡ ὁποία ἐπιβεβαιώνει καὶ τὴν ἀνάστασιν τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου ἐν Ἀλβανίᾳ Ἐκκλησίας. Οἱ πιστοὶ ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ διακρινόμεθα διὰ τοῦ γεγονότος ὅτι πιστεύομεν εἰς τὴν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν, μὲ πρῶτον Ἀναστάντα τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἀνέστη ἰδίᾳ δυνάμει καὶ συνανιστᾷ μετ᾿ Αὐτοῦ ὅλους τοὺς πιστούς, προσκαλεῖ δὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ὅπως συμμετάσχουν εἰς τὴν ἀνάστασιν. Διὰ τοὺς μὴ πιστεύοντας εἰς τὸν Ἰησοῦν Χριστόν, ἡ ἀνάστασις φαίνεται μῦθος. Ἀλλ᾿ ἡμεῖς ἔχομεν τὴν ἐμπειρίαν τῆς ἀναστάσεως διὰ τῆς πείρας τῶν Ἁγίων, ἡ ὁποία εἶναι καὶ ἡ ἰδική μας βιωματικὴ πραγματικότης καὶ ἐμπειρία. Ὑπὸ ἄλλην ἔννοιαν καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐνεκαινιάσαμεν σήμερον τὸν λαμπρὸν τοῦτον Ἱερὸν Ναὸν τῆς Ἀναστάσεως ἀποτελεῖ ἀπόδειξιν τοῦ ὅτι ἡ ἀνάστασις εἶναι πραγματικότης, διότι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας, ἡ ἄλλοτε σχεδὸν νεκρὰ μετὰ τοὺς ἀθεϊστικοὺς διωγμούς, ἤδη εὑρίσκεται ζῶσα καὶ πλήρης ζωῆς καὶ δημιουργικότητος“.

Η λήξη της θείας λειτουργίας ήταν πραγματική εορτή, με σφίξιμο χεριών, ευχαριστίες και χαρούμενα πρόσωπα εξ αιτίας αυτού του εξαιρετικής σημασίας γεγονότος για τους ορθοδόξους της Αλβανίας.

Μετά τη λήξη της Θείας Λειτουργίας και της ακολουθίας των Εγκαινίων του Ιερού Καθεδρικού Ναού της Αναστάσεως του Κυρίου, στη μεγάλη αίθουσα του Hotel “Sheraton” παρετέθη γεύμα με αφορμή το ιστορικό αυτό γεγονός για όλους τους ορθοδόξους της χώρας. Παρακάθισαν όλοι οι Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι και αντιπρόσωποι των Πατριαρχείων, μαζί με τις αποστολές που τους συνόδευαν. Παρακάθισαν και προσωπικότητες που έχουν συμβάλλει σημαντικά στην ανέγερση αυτού του έργου: αρχιτέκτονες, κατασκευαστές, δωρητές, κ.ά. Συμμετείχαν και οι αρχηγοί των θρησκευτικών κοινοτήτων της χώρας, πρέσβεις, γνωστοί ορθόδοξοι διανοούμενοι, φίλοι της Εκκλησίας μας κ. ά.

Με την παρουσία τους τίμησαν την εκδήλωση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Bujar Nishani, ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου κ. Ilir Meta και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Lulzim Basha.

Στη διάρκεια του γεύματος αντηλλάγησαν προσφωνήσεις και ευχές και έγιναν εκτενείς αναφορές στην ανέγερση του μεγαλοπρεπούς Καθεδρικού Ναού καθώς και σε όλο το εξαιρετικό έργο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος επεσήμανε μεταξύ άλλων : “…Η πίστη και το κοινό πνευματικό βίωμα είναι στοιχεία που βοηθούν τους χριστιανούς να δημιουργούν μεταξύ τους και σ’ όλο τον κόσμο την βαθιά και αδελφική αίσθηση της ενότητας και της αλληλοϋποστήριξης. Και είναι κάτι που γίνεται αποδεκτό απ’ όλους, ότι κατά τη διάρκεια της θεάρεστης αρχιεροσύνης σας στην Αλβανία, εργαστήκατε με επιτυχία για την καλλιέργεια της αγάπης και της συνεργασίας μεταξύ όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Είναι αλήθεια, Μακαριώτατε, ότι δια του ιστορικού σας παραδείγματος, αποδείξατε σε όλους ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία στην Αλβανία αγκαλιάζει τους πάντες με την ίδια μεγάλη αγάπη”.

Στο τέλος κάθε χαιρετισμού, οι αντιπροσωπείες προσέφεραν αναμνηστικά δώρα στον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, αλλά και ο Μακαριώτατος παράδωσε σ’ αυτούς δώρα που είχε ετοιμάσει γι’ αυτό το σκοπό.