Στις 24 Ιουνίου ,στον Ιερό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στα Τίρανα , εορτάσθηκε η 19η επέτειος της εκλογής του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου κ. Αναστασίου στο πηδάλιο της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας. Στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία παρευρέθησαν, μαζί με τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, πιστοί απ’ όλες τις εκκλησιαστικές επαρχίες της Αλβανίας.
Ξαναζωντάνεψαν για άλλη μια φορά σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος, όταν πριν από 19 χρόνια, μετά από την ταχύτατη ανάπτυξη του εκκλησιαστικού έργου στην Αλβανία και την πρόοδο που σημειώθηκε σ’ όλους του τομείς υπό την καθοδήγηση του τότε Πατριαρχικού Εξάρχου και σημερινού Αρχιεπισκόπου Αναστασίου , κατέστη επιτακτική η ανάγκη για μετάβαση σε μια νέα διοικητική δομή, η οποία θα επιτάχυνε ακόμα περισσότερο τους ρυθμούς της κανονικής ανασύστασης της Εκκλησίας της Αλβανίας .
Τον Μάρτιο του1992, μετά από συνάντηση με πολυμελή αντιπροσωπεία κληρικών και λαϊκών της Εκκλησίας της Αλβανίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έκρινε ότι έπρεπε να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες, προκειμένου να θέσει τέρμα στη μεταβατική περίοδο των εκκλησιαστικών πραγμάτων και να αποκαταστήσει πλήρως το αυτοκέφαλο του 1937.
Με τις εκτιμήσεις του Πατριαρχείου συμφώνησαν πλήρως και οι ορθόδοξοι της Αλβανίας. Στις 30 Μαΐου 1992 το Γενικό Εκκλησιαστικό Συμβούλιο ζήτησε εγγράφως από τη Μητέρα Εκκλησία να συμβάλει αποφασιστικά και αποτελεσματικά στην ανασυγκρότηση της μέχρι προσφάτως ευρισκομένης εν διωγμώ , Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας. Oι λόγοι για τους οποίους το Οικουμενικό Πατριαρχείο θεώρησε επιτακτική την ικανοποίηση του αιτήματος του Συμβουλίου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, – η οποία εξέφραζε φυσικά την επιθυμία και τη βούληση του ορθόδοξου πληρώματος – ήταν αφενόςη επιτάχυνση των ρυθμών της ανασυγκροτήσεως της Εκκλησίας, αφετέρουη διασφάλιση της ακεραιότητάς της από τις παρεμβάσεις άλλων εκκλησιαστικών κέντρων , οπως καιη ανάγκη αξιοπρεπούς και κανονικής εκπροσωπήσεώς της στις σχέσεις και τις συναντήσεις με τις Ορθόδοξες Εκκλησίες του κόσμου, καθώς η ισότιμη συμμετοχή της στις διαχριστιανικές δραστηριότητες.
Στις 24 Ιουνίου 1992, η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ανακοίνωσε την εκλογή του ως τότε Πατριαρχικού Εξάρχου Αναστασίου Γιαννουλάτου στο πηδάλιο της Εκκλησίας της Αλβανίας, προχωρώντας έτσι στο πλέον αποφασιστικό βήμα για την ανασύσταση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Αλβανίας και την αποκατάσταση του αυτοκεφάλου της μετά από μια μακρά περίοδο σκληρού διωγμού και απερίγραπτης βίας και τρομοκρατίας. Η εκλογή του χαρακτηρίσθηκε την εποχή εκείνη από τους ορθοδόξους της Αλβανίας ως «αυτονόητη» , όχι μόνο λόγω έλλειψης άλλου υποψηφίου αλβανικής καταγωγής , αλλά , προπαντός , διότι ο τότε Πατριαρχικός Έξαρχος είχε ανταποκριθεί επάξια στο έργο που του είχε ανατεθεί εκπληρώνοντας στο ακέραιο ακόμη και τις πιο τολμηρές προσδοκίες τους , αναπτερώνοντας έτσι ταυτόχρονατις ελπίδες όλων για γρήγορη ανάκαμψη.
Κατόπιν τούτου, στις 12 Ιουλίου 1992, ο νέος Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος έδωσε το Μέγα Μήνυμα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, με το οποίο αποδεχόταν την εκλογή του και, μαζί μ’ αυτή, όπως ο ίδιος γνώριζε εκ των προτέρων και όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, το βαρύ φορτίο του σταυρού της θυσίας υπέρ της πνευματικής αναγέννησης των ορθοδόξων της Αλβανίας και της ανασυγκρότησης της πολύπαθης Εκκλησίας τους.
Thoma Dhima
Μετάφραση Pirro Kondili
Επιμέλεια Θεοδώρα Τζόλα
