Τά στοιχεῖα τῆς Ἀπογραφῆς τοῦ 2011 γιά τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς τῆς Ἀλβανίας εἶναι ἐντελῶς ἀνακριβῆ καί ἀπαράδεκτα

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ

ΕΠΙΣΗΜΗ ΔΗΛΩΣΗ 

Τά στοιχεῖα τῆς Ἀπογραφῆς τοῦ 2011
γιά τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς τῆς Ἀλβανίας εἶναι
ἐντελῶς ἀνακριβῆ καί ἀπαράδεκτα

1. Τά πρόσφατα στοιχεῖα τά ὁποῖα δημοσίευσε ἡ INSTAT ἀπό τήν τελευταία Ἀπογραφή, τοῦ 2011, σχετικά μέ τή θρησκευτική διαστρωμάτωση τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἀλβανίας, ἀναφέρουν ὡς ποσοστό τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τό 6,75%. Πρόκειται γιά ἕνα ὁλοφάνερο λάθος ἤ, ἀκριβέστερα, ψέμμα. Ἡ διαδικασία τῆς ἀπογραφῆς γιά τήν καταγραφή τοῦ θρηκεύματος δέν ἀνταποκρίνεται στή στοιχειώδη ἀντικειμενική μέθοδο πού ἀκολουθεῖται ἀπό τίς Εὐρωπαϊκές χῶρες. Καί τελικά προσβάλλει ὄχι μόνο τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, πού ἀπό τήν ἀρχή τοῦ Ἀλβανικοῦ κράτους ὑπῆρξε ἡ πολυπληθέστερη χριστιανική κονότητα, ἀλλά καί ὅλους τούς Χριστιανούς, τούς ὁποίους περιορίζει κατά μεγάλο ποσοστό (ἀπό 31% σέ 17%), καί τελικά σκιάζει τή γενική εἰκόνα τῶν θρησκευτικῶν κοινοτήτων στήν Ἀλβανία.

Ἡ πρότασή μας στούς ἁρμοδίους ἦταν, ἡ ἐρώτηση περί θρησκεύματος νά εἶναι ὑποχρεωτική, ὅπως οἱ ἄλλες ἐρωτήσεις, σαφής καί  ἄμεση, ὥστε νά μποροῦν νά διατυπωθοῦν βέβαια συμπεράσματα. Συγκεκριμένα: Εἶμαι:

Διάφοροι πολιτικοί, ἀλλά καί θρησκευτικοί κύκλοι τάχθηκαν ἐναντίον αὐτοῦ τοῦ ἐρωτήματος καί καλλιεργήθηκε ἕνας διάχυτος φόβος μήπως τό θρήσκευμα συνδεθεῖ μέ δήλωση ἐθικότητος. Οἱ Ὀρθόδοξοι δέν διατυπώσαμε καμμιά ἀντίρρηση, περιορισθήκαμε μόνο νά τονίσουμε τήν ὑποχρέωση ἀντικειμενικότητος καί σοβαρότητος κατά τή διεξαγωγή τῆς ἀπογραφῆς. Τελικά, τό ἐρώτημα περί θρησκεύματος ἔγινε προαιρετικό, ἀσαφές καί δύσκολο γιά τούς ἁπλούς πολίτες, ἰδιαίτερα τούς περιορισμένης μορφώσεως. Ὅπως φαίνεται, γιά νά εἶναι δυνατόν νά καθοδηγοῦνται οἱ ἀπαντήσεις καί νά καταχωροῦνται αὐθαίρετα. Τό ὁριστικό ἔντυπο ἀπογραφῆς γράφει:

        ῾῾40. Ἀνήκετε ἤ ὄχι σέ κάποια θρησκεία;

῾Ἐλεύθερη δήλωση, ὄχι ὑποχρωτική.

1.  Ἀνήκω: Προσδιορίσετε:

2.  Δέν ἀνήκω σέ κανένα θρήσκευμα, ἀλλά εἶμαι πιστός.

3.   Δέν ἀνήκω σέ κανένα θρήσκευμα, ἀλλά δέν εἶμαι πιστός.

4.   Προτιμῶ νά μήν ἀπαντήσω.῾῾

Εἶναι προφανής ἡ παραπιστική ἐρώτηση ὑπ᾽ ἀρ.2. Δέν ὑπάρχει στόν κόσμο θρήσκευμα μέ τό ὄνομα «πιστός» (besimtar).  Πιστός, δηλαδή ὀπαδός, ποίου ἀκριβῶς θρησκεύματος; Τά ἀποτελέσματα, πάντως, δόθηκαν μέ ἀκριβῆ προσδιορισμό θρησκεύματος: Μουσουλμάνοι 56,70%, Καθολικοί 10.03%, Ὀρθόδοξοι 6.75, Μπεκτασί 2.09%, Εὐαγγελικοί 0.07%, Ἄλλοι Χριστιανοί 0.1%, Ἀθεοι 2.52%. «Πιστοί μή προσδιορισθέντες» 5.49%, Ὀπαδοί ἄλλης θρησκείας 0.02. Δέν ἀπήντησαν 13.79%.

2. Τίς δύο τελευταῖες Κυριακές, 9 καί 16 Δεκεμβρίου 2012, στούς Ὀρθοδόξους πού ἐκκλησιάσθηκαν στά Τίρανα, τό Δυρράχιο, τό Μπεράτι, τήν Κορυτσά, Αὐλώνα καί ἄλλες πόλεις, μοιράσαμε δελτία, γιά νά δηλώσουν, α) ἄν τούς ἐπισκέφθηκαν γιά νά τούς καταγράψουν· β) ἄν ἐρωτήθηκαν γιά τό θρήσκευμα· γ) ἄν εἶχαν ἄλλες παρατηρήσεις. Τά ἀποτελέσματα ὑπῆρξαν καταλυτικά:  Ἀπήντησαν 7.118 πρόσωπα (μέ ὀνοματεπώνυμο καί διεύθυνση). 4.643 (65.23%) ἀπό αὐτούς, δέν τούς ἐπισκέφθηκαν καθόλου οἱ ἀπογραφεῖς ἤ τούς ἐπισκέφθηκαν μέν ἀλλά δέν τούς ἐτέθη ἐρώτημα περί θρησκεύματος. Μόνο 2.469 ἄτομα (34.68%) δήλωσαν κατά τήν ἀπογραφή τό θρήσκευμα. Ἐπίσης, 56 δήλωσαν ὅτι οἱ ἀπογραφεῖς σημείωσαν τό θρήσκευμα μέ μολύβι ἤ σέ ἄλλο τετράδιο, καί ἄλλοι 12 ὅτι τούς ἀρνήθηκαν νά σημειώσουν τό θρήσκευμα ἤ τό σημείωσαν μετά ἀπό πολλή ἐπιμονή. Διαθέτουμε πολλές μαρτυρίες ὅτι κατά τή διαδικασία τῆς συλλογῆς τῶν στοιχείων, πολλοί ἀπογραφεῖς, ἀντί τοῦ ἐπισήμου ἐντύπου, χρησιμοποιοῦσαν τετράδιο καί ὅτι οἱ πολίτες δέν ὑπέγραψαν.

   3. Κατά τή διάρκεια τῶν 100 ἐτῶν τοῦ Ἀλβανικοῦ Κράτους, ἔχουν πραγματοποιηθεῖ δύο μόνο ἀπογραφές, πού περιλάμβαναν τήν ἐρώτηση περί θρησκεύματος. Σύμφωνα μέ τή στατιστική τοῦ 1927, τά δεδομένα εἶναι: Μουσουλμάνοι (ἀπό κοινοῦ Σουννίτες καί Μπεκτασί) 67.5%, Ὀρθόδοξοι 22.3%, Καθολικοί 10%. Ἐνῶ στήν ἄλλη ἀπογραφή, πού ἔγινε ἀπό τίς Ἰταλικές ἀρχές τό 1942, τά ἀποτελέσματα εἶναι: Μουσουλμάνοι 68.9% (ἐκ τῶν ὁποίων Σουννίτες 54.17% καί Μπεκτασί 14.73%) καί Χριστιανοί 31% (ἐκ τῶν ὁποίων Ὀρθόδοξοι 20.7% καί Καθολικοί 10.3%).

Μετά τόν παρατεταμένο ἀντιθρησκευτικό διωγμό καί τήν ἔλευση τῆς Δημοκρατίας τό 1991, εἶναι ὁλοφάνερη στή χώρα ἡ ἀνασυγκρότηση ὅλων τῶν παραδοσιακῶν θρησκευτικῶν κοινοτήτων καί προφανής ἡ ἄνθιση τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς ᾽Αλβανίας. Εἶναι, λοιπόν, πολύ περίεργο καί ὕποπτο, τό ὅτι ὁρισμένοι κύκλοι ἐπεδίωξαν μέ διάφορα τεχνάσματα νά παρουσιάσουν ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι μειώθηκαν κατά τά 2/3.

Σύμφωνα μέ τά ἐκκλησιαστικά δεδομένα πού διαθέτουμε (καταλόγους βαπτίσεων πρό καί μετά τόν διωγμό καί καταλόγους τῶν 460 Ὀρθοδόξων ἐνοριῶν τοῦ πληθυσμοῦ τῆς Ἀλβανίας),  οἱ Ὀρθόδοξοι ὑπερβαίνουν τό 24%  . Εὐλόγως, λοιπόν, μπορεῖ νά τεθεῖ τό ἐρώτημα, ποῦ εἶναι τό 17% πού ἀπέκρυψε ἡ ἀπογραφή;

Ὅλα τά δεδομένα συνηγοροῦν ὅτι κάτω ἀπό τά ποσοστά τῆς ἀπογραφῆς πού προσδιορίζονται “Δέν ἀπήντησαν” (“Nuk u pergjigjen 13.79%”) καί “Πιστοί μή προσδιορισθέντες” (“Besimtare te pa karakterizuar 5.49%) στεγάζονται στή συντριπτική πλειοψηφία Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι: α) Ὅσοι ἀποφάσισαν οἰκειοθελῶς νά ἀπέχουν τῆς ἀπογραφῆς, π.χ. ἡ πλειοψηφία τῆε ἑλληνικῆς μειονότητος, τῶν Βλαχοφώνων, Μαυροβουνίων καί ἄλλων μειονοτήτων. β) Ὅσοι ἀπέφυγαν νά δηλώσουν εὐθέως τό θρήσκευμα, ὔστερα ἀπό τή διάχυτη ψυχολογική πίεση πού δημιούργησαν ὁρισμένοι ἀκραῖοι κύκλοι καί τίς ἀπειλές σχετικά μέ τήν ἐλεύθερη δήλωση θρησκεύματος καί ἐθνικότητος.  γ) Ὅλοι ἐκεῖνοι, τούς ὁποίους οἱ ἀπογραφεῖς ἀπέφυγαν νά ἐπισκεφθοῦν (χιλιάδες ἄτομα πού τό βεβαίωσαν, ἀλλά καί ὁλόκληρα Ὀρθόδοξα χωριά καί συνοικίες.  δ) Ἐκεῖνοι, τούς ὁποίους οἱ ἀπογραφεῖς ἐπεσκέφθηκαν, ἀλλά δέν τούς ρώτησαν γιά τό θρήσκευμα, ἤ, ὅταν δήλωσαν Ὀρθόδοξοι, αὐθαίρετα τούς κατέταξαν σέ μιά ἀόριστη κατηγορία.

Καί ἐνῶ τό ἐρώτημα γιά τό θρήσκευμα καθορίσθηκε προαιρετικό (μαζί μέ τήν ἐθνικότητα), τελικά ἔγινε κεντρικό χαρακτηριστικό τῆς συγκεκριμένης ἀπογραφῆς. (Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι ἡ ἴδια ἡ ἀπογραφή, στό ἐρώτημα «ἐθνικότητα» ἀναφέρει: Στήν ἀρχή: Ἀλβανοί 82.58%, καί στό τέλος: δέν ἀπήντησαν 13.97%).

Σύμφωνα μέ τό Συμβούλιο τῆς Εὐρώπης («Third Οpinion of the Council of Europe on Albania» adopted 23.11.2011), ἡ διαδικασία τῆς ἀπογραφῆς στό θέμα τῆς ἐθνικότητος δέν ἀνταποκρίνεται στά καθιερωμένα διεθνῆ πρότυπα καί πρέπει νά χρησιμοποιηθεῖ μέ τή «μεγίστη προσοχή» (with the outmost caution) καί νά μή στηριχθοῦν ἀποκλειστικά στά στοιχεῖα αὐτά ἀποφάσεις τῶν  πολιτικῶν ἀρχῶν.

*        *

    Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω, δηλώνουμε ὅτι: Καταγγέλλουμε τήν ἀντιεπιστημονική μέθοδο πού ἀκολουθήθηκε στό εὐαίσθητο θέμα τῆς καταγραφῆς τοῦ θρησκεύματος. Διαμαρτυρόμαστε γιά τήν τεράστια παραποίηση κάθε δεοντολογίας. Δέν ἀναγνωρίζουμε τά ποσοστά τά ὁποῖα δίνει γιά τήν τελευταία ἀπογραφή, τοῦ 2011, ἡ INSTAT.  Τέτοιοι σχεδιασμοί καί χειρισμοί εἶναι ἐνδεχόμενο νά ὑπονομεύσουν ἀκόμα καί τήν ἁρμονική θρηκευτική συνύπαρξη, γιά τήν ὁποία ἀγωνιζόμαστε.

Ἡ ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας εἶναι θεμελιώδης γιά μιά πολιτισμένη κοινωνία, ἰδιαίτερα σέ θέματα τόσο εὐαίσθητα, ὅπως τό θρήσκευμα τῶν πολιτῶν. Καί μόνο ἡ ἀλήθεια μπορεῖ νά βοηθήσει τήν Ἀλβανία στήν πορεία της πρός τήν Ἑνωμένη Εὐρώπη καί γενικότερα τήν πρόοδο  στόν εἰκοστό πρῶτο αἰώνα.

Τό Κληρικολαϊκό Ἐκκλησιαστικό Συμβούλιο τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἀλβανίας.

 (Στό θεσμικό αὐτό ὄργανο τῆς Ἐκκλησίας μετέχουν ὅλα τά μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου καθώς καί Πρεσβύτεροι καί Λαϊκοι -ἅνδρες, γυναῖκες καί νέοι-, ἐκπρόσωποι τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς καί τῶν Μητροπόλεων).

Τίρανα, 17 Δεκεμβρίου 2012

** ΣΗΜΕΙΩΣΗ, 10 Ιανουαρίου 2013. Μετά από πρόσφατη συγκέντρωση εγγράφων δηλώσεων 25.870 Ορθοδόξων πιστών από διάφορες πόλεις της Αλβανίας, 17.360 εξ αυτών, ήτοι 67.10% δήλωσαν ότι δεν τους επισκέφθηκαν απογραφείς, ή, δεν τους ρώτησαν (και δεν έγραψαν) σε ποια θρησκευτική κοινότητα ανήκουν.