Σε ειδική τελετή ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος υπέγραψε τη Συμφωνία στο όνομα
της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας
Η Αλβανική κυβέρνηση συνήψε μια ιστορική συμφωνία με τις παραδοσιακές θρησκευτικές κοινότητες της χώρας, ήτοι με την Μουσουλμανική Κοινότητα των Σουνιτών, με την Ορθόδοξη Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας και τη Μουσουλμανική Κοινότητα των Μπεκτασήδων. Υπενθυμίζουμε ότι, όσον αφορά τις σχέσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Αλβανία με την Αλβανική κυβέρνηση, ήδη από το 2002 το Βατικανό έχει υπογράψει σχετικό Κονκορδάτο.
Βάσει της εν λόγω Συμφωνίας, το κράτος δεσμεύεται να σεβαστεί την ανεξαρτησία των θρησκευτικών κοινοτήτων, τόσο στην οργάνωση και την άσκηση της δραστηριότητάς τους όσο και στη διαχείριση των περιουσιακών τους στοιχείων σύμφωνα με τις αρχές, τουςκανόνες και τα καταστατικά τους. Η κυβέρνηση δεσμεύεται επίσης να τις απαλλάξει από τη φορολογία, ενώ αναλαμβάνει την επίσπευση της διαδικασίας της επιστροφής των δημευμένων από το κομμουνιστικό καθεστώς περιουσιών τους ή της αποζημίωσης , όπου η επιστροφή είναι αδύνατη.
Για την υπογραφή της συμφωνίας, στις 24 Οκτωβρίουέλαβε χώρα στο ξενοδοχείο “Tirana Internacional” της πρωτεύουσας ειδική τελετή, παρουσία του Πρωθυπουργού κ. Sali Berisha, του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κ. Αναστασίου, του ηγέτη της Μουσουλμανικής Κοινότητας των Σουνιτών Ιερολογιωτάτου κ. Haxhi Selim Muça, του ηγέτη της Μουσουλμανικής Κοινότητας των Μπεκτασήδων Σοφολογιωτάτου κ. Haxhi Dede Reshat Bardhi και του Ρωμαιοκαθολικού Αρχιεπισκόπου Τιράνων και Δυρραχίου mons. Rrok Mirdita. Στην τελετήείχαν προσκληθεί προσωπικότητες από τον χώρο της πολιτικής, του πολιτισμού, των θρησκευτικών κοινοτήτων, εκπρόσωποι ξένων διπλωματικών αρχών καθώς και εκπρόσωποι των ΜΜΕ.
Από την ορθόδοξη κοινότητα, ήταν παρόντες μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βερατίου κ. Ιγνάτιος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αργυροκάστρου κ. Δημήτριος, ο Θεοφιλέστατος 
Επίσκοπος Απολλωνίας κ. Νικόλαος, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κροΐας κ. Αντώνιος, κληρικοί και πιστοί.
* * *
Στην ομιλία του, ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος κ. Αναστάσιος τόνισε μεταξύ άλλων: ΤοΣύνταγμα του 1998 της Δημοκρατίας τηςΑλβανίας είναι ένα από τα καλύτερα στα Βαλκάνια, ιδίως όσο αναφορά τις θρησκευτικές ελευθερίες. Το Άρθρο 10 προβλέπει σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Κυβερνήσεως και των παραδοσιακών θρησκευτικών κοινοτήτων,οι οποίες συνιστούν τον πολιτιστικό και πνευματικό θησαυρό της χώρας. Μολονότι το κράτος βασίζεται στην αρχή της κοσμικότητας, αναγνωρίζει το γεγονός ότι οι θρησκευτικές κοινότητες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία και συμβάλλουν όχι μόνο στην ειρηνική θρησκευτική συνύπαρξη, αλλά και σε μια γενικότερη ατμόσφαιρα ανεκτικότητας, αλληλοκατανοήσεως, δικαιοσύνης και ειρήνης. Γι’ αυτό και σήμερα χαιρετίζουμε με ικανοποίηση και χαρά την ιστορική υπογραφή της «Συμφωνίας περί ρυθμίσεως των αμοιβαίων σχέσεων μεταξύ της Αλβανικής Κυβερνήσεωςκαι των Παραδοσιακών Θρησκευτικών Κοινοτήτων» και θα θέλαμε να εκφράσουμε, στο όνομα της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας, την ευγνωμοσύνη μας προς όσους συνέβαλαν σ’ αυτό το σημαντικό γεγονός∙ πρωτ’ απ’ όλους προςτον εξοχότατο πρωθυπουργό της χώρας κ. Sali Berisha, τον Πρόεδρο της Κρατικής Επιτροπής Θρησκευμάτων και δικηγόρο κ. Rasim Hasanaj, καθώς και όλους όσοι εργάσθηκαν για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας. Κατόπιν αυτού του σπουδαίου ιστορικού γεγονότος, οι θρησκευτικές κοινότητες, συνεργαζόμενες αρμονικά μεταξύ τους, θα έχουν περισσότερες δυνατότητες γιαδράση και πρωτοβουλίες , με σκοπό την πνευματική ανάταση των ανθρώπων, ιδίως των νέων, για μια ζωή εντιμότητας, δημιουργικότητας και αλληλεγγύης. Μιλώντας με τη γλώσσα της θρησκείας, για μια ζωή πίστεως στον Θεό, αγάπης προςτον πλησίον και ελπίδας για το μέλλον, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό αποφασιστικά στην ευμάρεια της Αλβανίας, στην πνευματική και πολιτιστική πρόοδο της αλβανικής κοινωνίας εν γένει.
Ο ηγέτης της Μουσουλμανικής Κοινότητας κ. Haxhi Selim Muça τόνισε: Πρόκειται περί σημαντικού και πολυαναμενόμενου για την ανάπτυξη των θρησκευτικών θεσμών στη χώρα μας γεγονότος. Η συμφωνία αυτή 
συντάχθηκε βάσει των συνταγματικών αρχών, οι οποίες εγγυώνται την προβολή και την άσκηση των θρησκευτικών δικαιωμάτων και πεποιθήσεων και ρυθμίζει ζητήματα που αφορούν την αναγνώριση των θρησκευτικών κοινοτήτων από την πολιτεία και τη μεταξύ τους συνεργασία επ’ αγαθώ της αλβανικής κοινωνίας…
Με θερμά λόγια αναφέρθηκε στο λόγο του και ο Παγκόσμιος ηγέτης των Mπεκτασήδων Haxhi Dede Reshat Bardhi: Αισθάνομαιευτυχήςπου, πριν 41 χρόνια, όταν το στυγνόκράτος της δικτατορίας επιτέθηκε με κασμάδες και φτυάρια στους τεκέδες, στα τζαμιά και στις εκκλησίες, ουδείςμπορούσε να φανταστεί ότι θα έλθει μια μέρα σαν τη σημερινή. Οι συγκινήσεις έρχονται αυθόρμητα όταν βλέπεις την κατανόηση, τη φροντίδα και την αμέριστη συμπαράσταση της πολιτείας προς τους θρησκευόμενους υπηκόους της. Αυτή η ιστορική συμφωνία θα διαφυλάξει, εκτός των άλλων, την πίστη σύμφωνα με τη ρήση: «θρησκεία χωρίς πατρίδα δεν υπάρχει»…
Ο Ρωμαιοκαθολικός Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και Δυρραχίου κ. Rrok Mirdita τόνισε στο χαιρετιστήριο λόγο του: Εύχομαι η συμφωνία αυτή να μην είναι μια συμβολική πράξη, αλλά μια ξεκάθαρη έκφραση της κοινής βούλησης των θρησκευτικών κοινοτήτων και του Αλβανικού Kράτους, που να αφορά όχι μόνο τα οικονομικής και φορολογικής φύσεως ζητήματα, αλλά και οτιδήποτε άλλο είναι αναγκαίο για την ομαλή πορεία και δραστηριότητά τους. Εύχομαι επίσης όπως το παράδειγμα της καλής θελήσεως και αλληλοκατανόηση ανάμεσα στις θρησκευτικές κοινότητες και την Αλβανική κυβέρνηση να επεκταθεί και στους άλλους κοινωνικούς τομείς στη χώρα μας.
* * *
Η συμφωνία προβλέπει την κατάρτιση ειδικού νόμου για τη χρηματοδότηση των θρησκευτικών κοινοτήτων από το κράτος, με βάση την ευρωπαϊκή εμπειρία για την ενίσχυση των δραστηριοτήτων των θρησκευτικών κοινοτήτων.
Ο πρόεδρος της Κρατικής Επιτροπής Θρησκευμάτων κ. Rasim Hasanaj τόνισε ότι στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο για τα θρησκεύματα θα βρουν απήχηση και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θρησκευτικές κοινότητες και οι υπόλοιπες θρησκευτικές ομάδες: Αυτήησυμφωνίαεπαναφέρει τις θρησκευτικές κοινότητες στο απολεσθέν κατά το 1967 νομικό καθεστώς τους. Στην εν λόγω συμφωνία προβλέπεται ειδικός νόμος για κρατική οικονομική ενίσχυση προς τις θρησκευτικές κοινότητες, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά στάνταρ. Χώροι λατρείας, που ανήκουν σε όλες τις κοινότητες, θα γίνουν επισκέψιμοι στα πλαίσια της στρατηγικής για την ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους κληρικούς οι οποίοι διαφυλάσσουν τις θρησκευτικές παραδόσεις του τόπου και τη γνωστή πλέον σε όλο τον κόσμο μεταξύ τους αρμονία – υπογράμμισε ο κ. Hasanaj.
Ταυτόχρονα, ο επικεφαλής της κυβερνήσεως κ. Sali Berisha χαρακτήρισε τη συμφωνία «ιστορική πράξη», δεσμεύτηκε για την εφαρμογή της και την κατάρτιση ειδικού νόμου για χρηματοδότηση των θρησκευτικών κοινοτήτων. Η συμφωνία την οποία υπογράφουμε σήμερα με τιςανώτατες αρχές της χώρας σηματοδοτεί ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μεταξύ Αλβανικού κράτους και θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία. Γι’ αυτό και η συμφωνία αποτελεί ιστορική πράξη. Θέλω να διαβεβαιώσω εσάς, τις ανώτατες αρχές των μεγάλων θρησκευμάτων του έθνους, ότι θα καταβάλω κάθε προσπάθεια για την εφαρμογή της, την υλοποίησή της προς το συμφέρον του τόπου και του έθνους – διεμήνυσε ο πρωθυπουργός κ. Berisha.
Επιπροσθέτως, ζήτησε δημοσίως συγνώμη από τους εκπροσώπους των θρησκευτικών κοινοτήτων της χώρας και απ’ όλους τους πιστούς που, για ολόκληρες δεκαετίες, στερήθηκαν το δικαίωμα του θρησκεύεσθαι. Δεν μπορώ να μην τονίσω ότι αυτή η συμφωνία εμπεριέχει το υπέρ τα το χρέος του κράτους μας, να ζητήσει μια μεγάλη συγνώμη στους Αλβανούς κληρικούς, στους Αλβανούς πιστούς, οι οποίοι θυσιάστηκαν καιδιώχθηκανγια την πίστη τους στον Θεό, στην αλήθεια, αλλά που παρέμειναν ωστόσο αμετακίνητοι, εμπλουτίζοντας το βωμό των μαρτύρων τουέθνους μας με αξίες που θα λάμπουν αιωνίως – προσέθεσε ο κ.Berisha.
Οι εκπρόσωποι των θρησκευτικών κοινοτήτων εξέφρασαν τις ευχαριστίες τους προς την Κυβέρνηση για τη βοήθεια που τους έχει προσφέρει αυτό το διάστημα.
Isidor Koti
Μετάφραση Pirro Kondili
Επιμέλεια Θεοδώρα Τζόλα
