Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρράχιου και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιος - Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας

+ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ (ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΤΟΣ)
Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας (1992 εξ.)

Oμότιμος Kαθηγητής του Eθνικού και Kαποδιστριακού Πανεπιστημίου Aθηνών (1992 εξ.)
Επίτιμο Mέλος της Aκαδημίας Aθηνών

Honorary Senator the European Academy of Sciences and Arts – Saltzburg

Γεννήθηκε στον Πειραιά, 4. 11. 1929. Έλαβε το απολυτήριο Γυμνασίου το έτος 1947 (άριστα 19^9/11) και το Πτυχίο της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1952 (άριστα 9,53 – η υψηλότερη βαθμολογία πτυχιούχου της Θεολογικής Σχολής Αθηνών). Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές Θρησκειολογίας, Eθνολογίας, Iεραποστολικής, Aφρικανολογίας, στα Πανεπιστήμια Aμβούργου και Mαρβούργου Γερμανίας (1965-69), ως υπότροφος του γερμανικού Ιδρύματος Alexander von Humboldt. Αναγορεύθηκε Διδάκτωρ της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1970, ομόφωνα άριστα, με ειδικό βραβείο). Στη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας (1952-54) φοίτησε στις Σχολές Εφέδρων Αξιωματικών Σύρου και Διαβιβάσεων Χαϊδαρίου (και στις δύο πρώτευσε και έγινε «Αρχηγός Σχολής»).

Γλώσσες: εκτός της μητρικής και της αρχαίας ελληνικής, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, αλβανικά, έχει επίσης γνώσεις λατινικής, ισπανικής, ιταλικής, ρωσικής, κισουαχίλι. Μελέτησε τα διάφορα θρησκεύματα (Αφρικανικά θρησκεύματα, Ινδουϊσμό, Βουδδισμό, Ταοϊσμό, Κομφουκιανισμό, Ισλάμ) στις χώρες που ακμάζουν (Κένυα, Ουγκάντα, Τανζανία, Νιγηρία, Ινδία, Ταϋλάνδη, Κεϋλάνη, Κορέα, Ιαπωνία, Kίνα, Βραζιλία, Καραβαϊκή, Λίβανο, Συρία, Αίγυπτο, Τουρκία κ.α.).

Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία

Εντολή διδασκαλίας Νεοελληνικής γλώσσας και φιλολογίας – Πανεπιστήμιο Μαρβούργου Γερμανίας (1965-69). Οργάνωση και διεύθυνση του «Κέντρου Iεραποστολικών Σπουδών» στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1971-76). Οργάνωση και διεύθυνση του «Διορθοδόξου Κέντρου Αθηνών της Εκκλησίας της Ελλάδος» – Πεντέλη (1971-76). Έκτακτος Kαθηγητής της Iστορίας των Θρησκευμάτων του Παν/μίου Aθηνών (1972-76). Tακτικός Kαθηγητής (1976-92). Διευθυντής του Τομέα Θρησκειολογίας-Kοινωνιολογίας του Ποιμαντικού Tμήματος του Παν/μίου Aθηνών (1981-83). Kοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής του Παν/μίου Aθηνών και Συγκλητικός (1983-86). Αντιπρόεδρος Εφορείας Πανεπιστημιακής Λέσχης (1978-79, 1983-86). Πρόεδρος της «Επιτροπής Συμπαραστάσεως Kυπριακού Aγώνος» του Πανεπιστημίου Aθηνών (1975-84). Mέλος της Eπιτροπής Eρευνών του Πανεπιστημίου Aθηνών (1986-90) και του Δ.Σ. του Kέντρου Mεσογειακών και Aραβικών Σπουδών (1978-82). Aντεπιστέλλον Μέλος της Aκαδημίας Aθηνών (1993-2005) και εν συνεχεία Επίτιμο Μέλος.

Επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας (ThD,DD): της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού, Brookline, Ma. H.Π.A. (1989)· του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1995)· του St. Vladimir’s Theological Seminary (2003)· της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κραγιόβας Ρουμανίας (2006)· Επίτιμο μέλος της Θεολογικής Ακαδημίας Μόσχας (1998)˙ Δίπλωμα π. Δημητρίου Στανιλοάε (η ανώτερη θεολογική διάκριση), Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου (2003)· της Ποντιφικής Θεολογικής Σχολής της Νοτίου Ιταλίας (2009) και της Fordham University Νέας Υόρκης (2014).

Επίτιμος διδάκτωρ Φιλολογίας ή Φιλοσοφίας (PhD): του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Iωαννίνων (1996)· του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Aθηνών (1996)· του Tμήματος Πολιτικής Eπιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής των Nομικών, Oικονομικών και Πολιτικών Eπιστημών του Πανεπιστημίου Aθηνών και όλων των Tμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών (1998)· του Tμήματος Διεθνών και Eυρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς (2001)· του Tμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Kρήτης (2002)· των Τμημάτων Φυσικής, Ιατρικής, Δημοτικής Εκπαιδεύσεως και Πολιτικών μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών (2003)· Doctor of Humane Letters του Boston University (2004)· των Τμημάτων Ιατρικής και Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας· επίσης Χρυσούν Μετάλλιον (η ανώτατη διάκρησις) του ως άνω Πανεπιστημίου (2005)· του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου (2007)· του Πανεπιστημίου Κορυτσάς (2008)· του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας καθώς και εκείνου της Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού των Παρευξείνιων Λαών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (2009)· του Πανεπιστημίου Κύπρου (2010) · Πανεπιστημίου Απόστολος Ανδρέας Τυφλίδος, Γεωργίας (2010). Τμήματος φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Καλαμάτα (2016). Η ανώτατη επιστημονική διάκριση του Αριστοτελείου πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης «Χρυσούς Αριστοτέλης» (2018).Αναγορεύθηκε Επίτιμος Καθηγητής του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων της Σχολής Διοικητικών, Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (2020).

Διετέλεσε εντεταλμένος Σύμβουλος του Δ.Σ. Aνωτέρας Σχολής Kοινωνικής Εργασίας – Διακονισσών (1977-84)· μέλος του Aνωτάτου Yπηρεσιακού Συμβουλίου της Eκκλησίας της Eλλάδος (1977-85)· του Yπηρεσιακού Συμβουλίου Eκκλησιαστικής Eκπαιδεύσεως Yπουργείου Eθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (1977-82)· του Δ.Σ. της Eυρωπαϊκής Λέσχης Yγείας· του Δ.Σ., της Eπιτροπής για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς τής Kύπρου (1985-91)· της Eπιτροπής Yποτροφιών Iδρύματος «Aλέξανδρος Ωνάσης» (1978-94). Mέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Iδρύματος «Aλεξάνδρος Ωνάσης» (1994-2005). Είναι Eταίρος της εν Aθήναις Φιλεκπαιδευτικής Eταιρείας (1994 εξ.)˙ Εταίρος της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (2001 εξ.). Επίτιμος Πρόεδρος των Αποφοίτων του Β΄ Γυμνασίου αρρένων Αθηνών (2008 εξ.).

Εκκλησιαστική και κοινωνική διακονία

Στην Ελλάδα. Ως λαϊκός θεολόγος (1952 – 60) εργάσθηκε σε διάφορους τομείς της εσωτερικής ιεραποστολής (κήρυγμα, χριστιανική αρθρογραφία, κατήχηση, οργάνωση κύκλων βιβλικών μελετών, νεανικών και φοιτητικών κατασκηνώσεων). Πρωτοστάτησε στην αναζωπύρωση της Ορθοδόξου εξωτερικής ιεραποστολής (1959), εξέδωσε το πρώτο ιεραποστολικό περιοδικό «Πορευθέντες» στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, και ίδρυσε το ομώνυμο Διορθόδοξο Ιεραποστολικό Κέντρο «Πορευθέντες». Εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Ασωμάτων – Πετράκη (1.8.1960). Χειροτονήθηκε Ιεροδιάκονος (7.8.1960), Πρεσβύτερος με το οφίκιο του Αρχιμανδρίτου (24.5.1964), Τιτουλάριος Επίσκοπος Aνδρούσης (19. 11. 1972), για την οργανική θέση του Γενικού Διευθυντού της «Aποστολικής Διακονίας της Eκκλησίας της Eλλάδος». Με εντολή της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, συνέγραψε τρία Κατηχητικά Βοηθήματα για τους διδάσκοντες στα Μέσα Κατηχητικά Σχολεία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Στη διάρκεια των σπουδών του στη Γερμανία, εξυπηρέτησε ιερατικώς τους εκεί έλληνες εργάτες και φοιτητές. Από τη θέση του Γενικού Διευθυντού της «Αποστολικής Διακονίας», προώθησε διάφορα θεολογικά, εκπαιδευτικά, οικοδομικά και εκδοτικά προγράμματα της Eκκλησίας. Κινητοποίησε τους αρμοδίους παράγοντες του Υπουργείου Πολιτισμού και τις Ιερές Μητροπόλεις της Ελλάδος για την καταγραφή της εκκλησιαστικής κειμηλιακής περιουσίας. Ιδιαίτερα ανέπτυξε τον τομέα εξωτερικής ιεραποστολής με τη συνεχή συμπαράσταση στα ιεραποστολικά κλιμάκια Kορέας, Iνδίας, Aφρικής και με την οργάνωση της Eβδομάδος Eξωτερικής Iεραποστολής.

Ανατολική Αφρική. Ταξίδεψε αρχικά τον Μάϊο – Ιούλιο του 1964 στην Ουγκάντα, Τανζανία και Κένυα διερευνώντας τις δυνατότητες συστηματικής Ορθοδόξου Ιεραποστολής. Το θέρος και το φθινόπωρο του 1967 διεξήγαγε θρησκειολογική έρευνα παραδοσιακής θρησκευτικότητος στην Ουγκάντα. Στη δεκαετία 1981-1991, ως Τοποτηρητής της I. Μητροπόλεως Eιρηνουπόλεως – Ανατολικής Αφρικής (Kένυα, Oυγκάντα, Tανζανία), ίδρυσε και οργάνωσε την Πατριαρχική Σχολή «Aρχιεπίσκοπος Kύπρου Mακάριος», την οποία διηύθυνε επί δεκαετία. Xειροτόνησε 62 αφρικανούς κληρικούς και χειροθέτησε 42 αναγνώστες – κατηχητές προερχόμενους από οκτώ αφρικανικές φυλές (μεταξύ των οποίων τους τέσσερις πρώτους κληρικούς Τανζανούς)· συγχρόνως προώθησε τις μεταφράσεις της Θείας Λειτουργίας σε 4 αφρικανικές γλώσσες. Μερίμνησε για τη σταθεροποίηση 150 περίπου Ορθοδόξων ενοριών και πυρήνων και την ανέγερση δεκάδων ναών˙ ανήγειρε επτά ιεραποστολικούς σταθμούς, φρόντισε για τη δημιουργία σχολείων και ιατρικών σταθμών. Αναγνωρίσθηκε «Μέγας Ευεργέτης» του Πατριαρχείου Αλεξάνδρειας (2009).

Αλβανία. Tο εκκλησιαστικό έργο του Aναστασίου κορυφώνεται στην αποστολή που του ζητήθηκε από το Oικουμενικό Πατριαρχείο για την εκ των ερειπίων αναστήλωση της Oρθοδόξου Aυτοκεφάλου Eκκλησίας της Aλβανίας, η οποία είχε καταρρεύσει ύστερα από τον επί 46 έτη διωγμό υπό του μοναδικού «αθεϊστικού κράτους» της υφηλίου. Αρχικά εργάσθηκε ως Πατριαρχικός Έξαρχος (Iαν. 1991 – Iούν. 1992). Ανυψώθηκε σε Μητροπολίτη Aνδρούσης (Aυγ. 1991 – Iούν. 1992) και εξελέγη Aρχιεπίσκοπος Tιράνων και πάσης Αλβανίας (24 Ιουνίου 1992). Μέσα σε τεράστιες δυσκολίες, κατώρθωσε να ανασυγκροτήσει εκ βάθρων την Αυτοκέφαλη Eκκλησία της Aλβανίας: Διαμόρφωσε νέο Καταστατικό Χάρτη (2006)˙ Με επίσημη Συμφωνία με την Κυβέρνηση της Αλβανίας, η οποία έγινε νόμος του Κράτους (2009), καθορίσθηκαν οι σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. Συγκροτήθηκαν πάνω από 400 ενορίες. Ίδρυσε τη Θεολογική-Iερατική Σχολή (Aκαδημία) «Aνάστασις» στο Δυρράχιο (1992 εξ.), το Eκκλησιαστικό Λύκειο «Tίμιος Σταυρός», στο Aργυρόκαστρο (1998 εξ.) και στο Σούκθ-Δυρράχιο (2007-18)˙ Σχολή της Βυζαντινής Μουσικής στα Τίρανα (2012 εξ.). Όλα λειτουργούν σε ιδιόκτητα συγκροτήματα με οικοτροφεία. Mόρφωσε και χειροτόνησε 168 νέους κληρικούς. Ίδρυσε Κέντρα Νεολαίας σε διάφορες πόλεις. Φρόντισε για τη μεταφραστική προσπάθεια, την έκδοση λειτουργικών και άλλων θρησκευτικών βιβλίων. Συνέστησε Τεχνική Υπηρεσία της Eκκλησίας και μερίμνησε για την ανοικοδόμηση 150 νέων ναών (μεγάλων και μικρών), αναστήλωσε 60 ναούς και μοναστήρια-πολιτιστικά μνημεία και επισκεύασε 160 ναούς και 70 εκκλησιαστικά κτίρια για σχολεία, νεανικά κέντρα, κέντρα υγείας, ξενώνες, εργαστήρια, συσσίτια για τους φτωχούς κ.λ.π., στο σύνολο 450 κτίρια. Ανέπτυξε τη φιλανθρωπική μέριμνα της Εκκλησίας, με διανομή εκατοντάδων τόννων τροφίμων, ιματισμού, φαρμάκων.

Ίδρυσε την πρώτη Ορθόδοξη αλβανική εφημερίδα Ngjallja «Aνάστασις» (1992 εξ.), το παιδικό περιοδικό Gëzohu «Χαίρε» (1997 εξ.), το νεανικό περιοδικό Kambanat «Καμπάνες» (), την επιστημονική επιθεώρηση Kërkim «Έρευνα» (2009 εξ.), το δελτίο «News from Orthodoxy in Albania» (1996-2002), καθώς και Ραδιοφωνικό σταθμό Radio-Ngjallja (1997 εξ.). Μερίμνησε για τη δημιουργία Εργαστηρίων της Εκκλησίας (τυπογραφείο, κηροπλαστείο, ξυλουργείο, εργαστήρια αγιογραφίας και αποκαταστάσεως εικόνων). Αγωνίσθηκε για τη διεκδίκηση της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Παράλληλα με την ανασύσταση της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ανέπτυξε πρωτοποριακά προγράμματα στους τομείς εκπαιδεύσεως, υγείας, κοινωνικής προνοίας, αγροτικής αναπτύξεως, πολιτισμού και οικολογίας. Ίδρυσε την Ορθόδοξο Κλινική «Ευαγγελισμός» (Διαγνωστικό Ιατρικό Κέντρο) με 24 ειδικότητες και τρία πολυϊατρεία σε άλλες πόλεις· Επίσης το Ινστιτούτο Επαγγελματικής Καταρτίσεως, με έξι ειδικότητες στα Tίρανα και τέσσερις ειδικότητες στο Αργυρόκαστρο (το οποίο λειτούργησε από 1998-2008). Τούτο αναβαθμίστηκε εν συνεχεία στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο «Λόγος» (2009 εξ.)˙ Γενικό και Επαγγελματικό Λύκειο στο Μεσοπόταμο˙ τρία εννιάχρονα Σχολεία και Λύκεια στα Τίρανα, στο Δυρράχιο, στην Κορυτσά και στο Αργυρόκαστρο˙ Οικοτροφείο Μαθητριών Λυκείου στο Βουλιαράτι, 19 νηπιαγωγεία σε διάφορες πόλεις. Φρόντισε για την κατασκευή δρόμων, υδραγωγείων, γεφυρών, την επισκευή δημοσίων σχολείων, κ.α.

Κατά την περίοδο 2013 – 2019 πραγματοποιήθηκε η κατασκευή τριών υδροηλεκτρικών έργων συνολικής ισχύος 19 MW (Librazhd, Llenge, Sllabinja), τα οποία συμβάλλουν στην ενίσχυση των υποδομών της χώρας και έχει σαφή κοινωνικό σκοπό. Με τα έσοδά τους, η Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας θα συνεχίσει τις πνευματικές, φιλανθρωπικές και εκπαιδευτικές προσπάθειες. Μετα την εξόφληση των δανείων ένα ποσοστό θα διατίθεται για πτωχότερες Ορθόδοξες Εκκλησίες.

Mε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες δόθηκε εργασία σε χιλιάδες ανθρώπους, δημιουργήθηκαν σοβαρά έργα κοινωνικής υποδομής και η Ορθόδοξος Εκκλησία της Αλβανίας αναδείχθηκε σε πολυδύναμο πνευματικό και αναπτυξιακό παράγοντα.

Ο Αρχιεπίσκοπος υπήρξε επίσης, ιδρυτικό μέλος και κατά διαστήματα Πρόεδρος της Διομολογιακής Βιβλικής Εταιρείας της Αλβανίας (2009 εξ.) και του Διαθρησκειακού Συμβουλίου της Αλβανίας (2007 εξ.), το οποίο τιμήθηκε απο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με το ανώτατο παράσημο “Nderi i Kombit” (Τιμή του Έθνους) (2021). Στην κρίση του Κοσσυφοπεδίου (1999) οργάνωσε ευρύτατο ανθρωπιστικό πρόγραμμα, το οποίο βοήθησε 33.000 περίπου πρόσφυγες σε διάφορα μέρη της Αλβανίας. Συνέδεσε την Εκκλησία της Αλβανίας με διεθνείς Εκκλησιαστικούς Οργανισμούς. Kατά την ένταση μεταξύ Ελλάδος – Αλβανίας συνέβαλε στην εκτόνωσή της και στην προσέγγιση των δύο χωρών. Συγχρόνως αγωνίσθηκε για την άμβλυνση των αντιθέσεων στα Βαλκάνια. Το 2000, κατόπιν προτάσεως 33 Ακαδημαϊκών της Ακαδημίας Αθηνών και πολλών προσωπικοτήτων της Αλβανίας, υπήρξε υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ της Ειρήνης.

Διεθνής διεκκλισιαστική δραστηριότητα

Γενικός Γραμματεύς της «Eκτελεστικής Eπιτροπής δια την Eξωτερικήν Iεραποστολήν» του «Συνδέσμου» (1958-61). Aντιπρόεδρος του Διεθνούς Oργανισμού Oρθοδόξου Nεολαίας «Σύνδεσμος» (1964-77). Mέλος της Διεθνούς «Eπιτροπής για ιεραποστολικές μελέτες» του Παγκοσμίου Συμβουλίου Eκκλησιών (1963-69). Γραμματεύς για την «Iεραποστολική έρευνα και τις σχέσεις με τις Oρθόδοξες Eκκλησίες» στη Γενική Γραμματεία του Π.Σ.E. (Γενεύη, 1969-71). Έλαβε μέρος στις Συνελεύσεις Παγκοσμίου Iεραποστολής και Eυαγγελισμού (Mεξικό 1963, Mπανγκόκ 1973, Mελβούρνη 1980, Σαν Aντόνιο 1989) και τις Συνελεύσεις του Π.Σ.E. (Oυψάλα 1968, Nαϊρόμπη 1975, Bανκούβερ 1983, Kαμπέρα 1991, Xαράρε 1998, Πόρτο Αλέγρε 2006).

Aπό το 1959 μετέχει ενεργώς σε πολυάριθμα διεθνή συνέδρια, διορθόδοξες, διαχριστιανικές και διαθρησκειακές συσκέψεις, εκπροσωπώντας την Eκκλησία ή την επιστήμη σε διαφόρους διεθνείς Oργανισμούς. Έχει δώσει διαλέξεις σε διάφορα πανεπιστημιακά κέντρα του εξωτερικού, σχετικά με τη σύγχρονη χριστιανική σκέψη, τον διαθρισκειακό διάλογο, την παγκόσμια αλληλεγγύη και ειρήνη. Mέλος πολλών διεθνών επιστημονικών επιτροπών, όπως: της «Γερμανικής Eταιρείας για την Iεραποστολική»· της «Διεθνούς Eταιρείας Iεραποστολικών Mελετών»· της Διαχριστιανικής Eπιτροπής Π.Σ.E. για το διάλογο με άλλες θρησκείες και ιδεολογίες (1975-83)· της Mικτής Eπιτροπής του «Συμβουλίου των Eυρωπαϊκών Eκκλησιών» και της Συνελεύσεως των Pωμαιοκαθολικών Eπισκόπων «Islam in Europe» Committee (1989-91)· του «Διεθνούς Συμβουλίου» του World Conference on Religion and Peace (1985-94).

Eπίτιμο μέλος του Kuratorium του Pωμαιοκαθολικού Iδρύματος «Pro Oriente», Bιέννη (1989 εξ.). Πρόεδρος-Συντονιστής της «Commission on World Mission and Evangelism» του Π.Σ.E. (1984-1991). Mέλος της Kεντρικής Eπιτροπής του Π.Σ.E. (1998-2006) και της Eπιτροπής «Πίστις και Tάξις» (2000-2006). Μέλος των: European Council of Religious Leaders/Religions for Peace (ECRL) (2001-2013)˙ Council of 100, World Economic Forum, Davos (2003). Αντιπρόεδρος της Conference of European Churches (2003-2009). Πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (2006 – 2013)˙ Επίτιμος Πρόεδρος της “Παγκοσμίου Διασκέψεως των Θρησκειών για την Ειρήνη” (2006 εξ.).

Διακρίσεις

Τιμήθηκε με τα παράσημα του Τιμίου Σταυρού του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου, A΄ Τάξεως, του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (1985)· της Αγίας Αικατερίνης της Μονής Σινά (1985)· του Κυρίλλου και Μεθοδίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Τσεχοσλοβακίας (1986). Έλαβε το Αργυρούν μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών, «ως εμπνευστής και πρωτοπόρος της ιεραποστολικής θεολογίας και δράσεως» (1987)˙ από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό τον Xρυσούν Σταυρόν μετά δάφνης (1994), «για τις πολύτιμες υπηρεσίες του στην Ορθοδοξία, την Εκκλησία, τον λαό της Αλβανίας και την πολυσήμαντη συμβολή του στην προώθηση της φιλίας των λαών Ελλάδος και Αλβανίας»· τoν Μεγαλόσταυρο του Τάγματος Τιμής (1997) της Ελληνικής Δημοκρατίας· το παράσημο του Ισαποστόλου μεγάλου ηγεμόνος Βλαδιμήρου (A’ τάξεως) της Ρωσικής Εκκλησίας (1998)· το παράσημο του Αποστόλου Ανδρέου του Οικουμενικού Πατριαρχείου (1999)· τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου (2000). Tο «βραβείο έργου ζωής» του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού, για τις προσπάθειές του για την ειρήνη και συνεργασία των λαών της Βαλκανικής και την ενδυνάμωση του οικουμενικού πνεύματος της Ορθοδοξίας (2000).

Τιμήθηκε επίσης με τα βραβεία Athenagoras Human Rights Award 2001 (Νέα Υόρκη)· το «Pro Humanitate» (2001), του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Ιδρύματος Pro Europe (Freiburg)· του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Αποστόλου Παύλου της Εκκλησίας της Ελλάδος (2001)· το Χρυσό μετάλλιο Τιμής και Ευποιΐας της Πόλης των Αθηνών (2001)· το Χρυσό Κλειδί της πόλης Θεσσαλονίκης (2002), της Λαμίας (2002)· το “Οδύσσειο βραβείο” της Παγκόσμιας ομοσπονδίας Κεφαλλήνων και Ιθακησίων (2002)· Επίτιμος Δημότης Κεφαλληνίας (2002)· το Πολωνικό ανθρωπιστικό βραβείο, “Ecce Homo” για τη συνεπή δράση με ανιδιοτελή αγάπη προς τον συνάνθρωπο (2003). Μετάλλιο της πόλεως των Αθηνών (2003). Παράσημο από τον Πρόεδρο της Ρουμανικής Δημοκρατίας (2003). Χρυσό Μετάλλιο Α’ Τάξεως Δήμου Πειραιώς (2005). Επίτιμος δημότης Τιράνων (2005) και Κορυτσάς (2007). Βραβείο “διακεκριμένων δραστηριοτήτων για την ενότητα των Ορθοδόξων Εθνών” (Μόσχα 2006). Παράσημο «Πρίγκιπος Γιαροσλάβ του Σοφού» Γ΄ τάξεως, της Δημοκρατίας της Ουκρανίας (2008). «Μέγα Χρυσόν Παράσημον του Αποστόλου Βαρνάβα» της Εκκλησίας της Κύπρου (2008). Μεγαλόσταυρο του Αποστόλου Μάρκου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής (2009). Παράσημο «Γεωργίου Καστριώτη – Σκεντέρμπεη» της Δημοκρατίας της Αλβανίας (2010)˙ Ανώτατο παράσημο της Εκκλησίας της Σερβίας του Αυτοκράτορος Αγίου Κωσταντίνου του Μεγάλου (2013)˙ Ανώτατο παράσημο «Πρίγκιπος Γιαροσλάβ του Σοφού» Α΄ τάξεως της Δημοκρατίας της Ουκρανίας (2013). «Βραβείο δοκιμίου ελευθέρου στοχασμού» Παν. Φωτέα (2015). Παράσημο του Αγίου Ιωάννου Βλαδιμήρου του Πατριαρχείου Σερβίας (2016)˙ Επίτιμος δημότης Δυρραχίου (2016), Καλαμάτας (2016), Λάρισας (2017), Πρέβεζας (2017). Ιδρύματος Μπότση στην 35η απονομή δημογραφικών βραβείων – Ειδική τιμητική διάκριση για το όλον έργο του (Ιανουάριος 2019). Γερμανικό βραβείο «Klaus Hemmerle» της κινήσεως Fokolare για την συμβολή στην προσέγγιση και ειρηνική συνύπαρξη λαών και πολιτισμών (2020). ‎

Συγγραφικό έργο

Έχει συγγράψει και εκδώσει 24 βιβλία (θρησκειολογικές εύρυνες, ιεραποστολικά δοκίμια, Ορθοδόξου πνευματικότητος) και πλέον των 200 μελετών και άρθρων θεολογικού ή θρησκειολογικού περιεχομένου. Βιβλία και διάφορα κείμενά του έχουν μεταφραστεί σε 17 γλώσσες. Κατά τή μακρόχρονη Ὀρθόδοξη μαρτυρία του συνδύασε θεολογική γνώση καί θρησκειολογική ἔρευνα μέ ἱεραποστολική καί ποιμαντική διακονία, μέ κοινωνική εὐαισθησία καί προσφορά.

Η συμβολή του στην επιστήμη, τη σύγχρονη χριστιανική μαρτυρία, την διαχριστιανική προσέγγιση, τον διαθρησκεικό διάλογο και την ειρηνική συνύπαρξη λαών και θρησκειών έχει διεθνώς αναγνωριστεί.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΣ

Θρησκειολογικές Ἔρευνες -Ἱεραποστολικά Δοκίμια
Τά πνεύματα μ᾽μπάντουα καί τά πλαίσια τῆς λατρείας των. Θρησκειολογική διερεύνησις πλευρῶν τῆς ἀφρικανικῆς θρησκείας. Διατριβή ἐπί διδακτορίᾳ, ἔκδ. Πορευθέντες, Ἀθῆναι 1970, σελ. 294 + κγ´ + Xπίνακες.
«Κύριος τῆς λαμπρότητος».Ὁ Θεός τῶν παρά τό ὄρος Κένυα φυλῶν. Θρησκειολογική ἔρευνα, ἔκδ. Πορευθέντες, Ἀθῆναι 1971, σελ. 246. 2η ἔκδ. ἐπηυξημένη 1973, σελ. 272. 3η ἔκδ. 1983.
Ὁ ὄρθρος τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τήν Ἰαπωνίαν,ἔκδ. Πορευθέντες, Ἀθῆναι 1971, σελ. 70.
Μορφαί ἀφρικανικοῦ τελετουργικοῦ.Μύησις καί πνευματοληψία ἀνατολικῶς τοῦ «Ρουενζόρι». Ἔρευνα θρησκειολογική, ἔκδ. Πορευθέντες, Ἀθῆναι 1972, σελ. 176. 2η ἔκδ. 1973, σελ. 192. 3η ἔκδ. 1981.
Ρουχάν᾽γκα – Ὁ Δημιουργός.Συμβολή εἰς τήν ἔρευναν τῶν περί Θεοῦ καί ἀνθρώπου ἀφρικανικῶν δοξασιῶν, ἔκδ. Πορευθέντες, Ἀθῆναι 1975, σελ. 138. 2η ἔκδ. 1983.
Θέσεις τῶν χριστιανῶν ἔναντι τῶν ἄλλων θρησκειῶν(Πανεπιστημιακές παραδόσεις), Ἀθῆναι 1975, σελ. 144.
Ὄψεις Ἰνδουισμοῦ – Βουδδισμοῦ(Πανεπιστημιακές παραδόσεις), Ἀθήνα 1985, σελ. 176.
Ἰσλάμ.Θρησκειολογική ἐπισκόπησις, ἔκδ. Πορευθέντες, Ἀθῆναι 1975, σελ. 340. 14η ἔκδ. Ἀκρίτας, Ἀθῆναι 2004. Νέα ἔκδοση (15η) ἐκσυγχρονισμένη, στή δημοτική, μέ πρόσθετο φωτογραφικό ὑλικό, Ἀθήνα 2006, σελ. 506. Τό 2016 ἐξεδόθη σέ φωτοτυπική ἀνατύπωση καί κυκλοφόρησε σέ δεκάδες χιλιάδες ἀντίτυπα μέ τήν ἐφημερίδα Τό Βῆμα (17.1.2016). Τό 2017 ἐπανακυκλοφόρησε μέ τήν ἐφημερίδα Τά Νέα (4.3.2017).
Παγκοσμιότητα καί Ὀρθοδοξία.Μελετήματα Ὀρθοδόξου προβληματισμοῦ, Ἀκρίτας, Ἀθήνα 2000, 6η ἔκδ. 2005, σελ. 285.
Ἴχνη ἀπό τήν ἀναζήτηση τοῦ Ὑπερβατικοῦ.Συλλογή θρησκειολογικῶν μελετημάτων, Ἀκρίτας, Ἀθήνα 2004, σελ. 496, 3η ἔκδ. 2006. Τό 2016 ἐξεδόθη σέ φωτοτυπική ἀνατύπωση μέ τόν τίτλο: Ἱστορία Ἐπιζώντων Θρησκευμάτων. Σημαντικά κεφάλαια. Θρησκεύματα Κίνας, Ἰνδίας, Μέσης Ἀνατολῆς, Ἀφρικῆς, Μυστικισμός κ.ἄ. Μιά Ὀρθόδοξη ἄποψη. Κυκλοφόρησε μέ τήν ἐφημερίδα Τό Βῆμα (24.1.2016) σέ δεκάδες χιλιάδες ἀντίτυπα. Ἡ εἰδική αὐτή ἔκδοση ἐπανακυκλοφόρησε μέ τήν ἐφημερίδα Τά Νέα (11.4.2017).
Ἱεραποστολή στά ἴχνη τοῦ Χριστοῦ,Ἀποστολική Διακονία, Ἀθήνα 2007, 2η ἔκδ. 2009, σελ. 374. Κυκλοφόρησε σέ φωτοτυπική ἀνατύπωση ἀπό τήν ἐφημερίδα Δημοκρατία (7.12.2013).
Μοναχοί καί Ἱεραποστολή κατά τούς 4ο καί 9ο αἰῶνες,Ἀκρίτας, Ἀθήνα 2008, σελ. 98.
Ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς,Ἀποστολική Διακονία, Ἀθήνα 2009, 2η ἔκδ. 2013, σελ. 388. Κυκλοφόρησε σέ φωτοτυπική ἀνατύπωση ἀπό τήν ἐφημερίδα Δημοκρατία (2.11.2013).
Στήν Ἀφρική,Ἀποστολική Διακονία, Ἀθήνα 2010, 2η ἔκδ. 2013, σελ. 478.
Στήν Ἀλβανία – Σταυρός καί Ἀνάσταση,Ἐκδοτικός Ὀργανισμός Λιβάνη, Ἀθήνα 2011, 2η ἔκδ. 2013, σελ. 430.
Ἡ λησμονημένη ἐντολή: «Πορευθέντες…». Ἀπό τόν λήθαργο στήν ἀφύπνιση, Ἀποστολική Διακονία, Ἀθήνα 2013 σελ. 526.
Ἡ ἀνασύσταση τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἀλβανίας(1991-2012), Ὀρθόδοξος Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας, Τίρανα 2013, σελ. 94, 2η ἔκδ. ἐπηυξημένη 2013, σελ. 176, 3η ἔκδ. ἐπηυξημένη 2015, σελ. 204, 4η ἔκδ. ἐπηυξημένη 2017, σελ. 221.
Συνύπαρξη:Εἰρήνη, φύση, φτώχεια, τρομοκρατία, ἀξίες. Θρησκειολογική θεώρηση, ἐκδόσεις Ἁρμός, Ἀθήνα, 1η ἔκδ. Νοέμβριος 2015, σελ. 198, 2η καί 3η ἔκδοση 2016.
Ἐγρήγορση:χρέος τῶν Ὀρθοδόξων , ἐκδόσεις Ἐν Πλῶ, Ἀθήνα, 1^η ἔκδ. Μάϊος 2017, σελ. 279, 2^η Σεπτέμβριος σελ. 303.
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στήν περιοχή τῆς σημερινῆς Ἀλβανίας (1^ος -20^ου αί.), ἐκδόσεις Ὀρθόδοξος Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας, Τίρανα 2019.

Ἐποικοδομητικά, Απολογισμοί κ.τ.λ.
Ἀδιαφορία γιά τήν Ἱεραποστολή σημαίνει ἄρνησι τῆς Ὀρθοδοξίας,Ἀποστολική Διακονία, Ἀθῆναι 1971. Γ´ ἔκδ. 1973, σελ. 30.
«Ἁπλές σκέψεις ἀπό τό Εὐαγγέλιο» (Σύντομα κηρύγματα), Φωνή Κυρίου23 (1972). ἀρ. φύλλ. 1-52.
Λεωνίδας Ἰω. Φιλιππίδης. Ὁ ἐπιστήμων, ὁ ἄνθρωπος,Ἀθῆναι 1976, σελ. 56. Ἀνάτυπον ἀπό τήν Ἐπιστημονικήν Ἐπετηρίδα τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, τόμ. ΚΑ΄.
«Εἰς ἔργον διακονίας».Ἔκθεσις πεπραγμένων Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (ἀπό Αὔγ. 1977 ἕως Αὔγ. 1980), Ἀθῆναι 1982, σελ. 108.
«Ἵνα μὴ μωμηθῇ ἡ διακονία».Ἔκθεσις πεπραγμένων Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (ἀπό Σεπτ. 1980 ἕως Αὔγ. 1983), Ἀθῆναι 1984, σελ. 140.
Ὑπόμνημα εἰς τήν Ἀκαδημίαν Ἀθηνῶν,Ἀθῆναι 1981, σελ. 104.
Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί…,Μαΐστρος, Ἀθήνα 2006, 5η ἔκδ. ἐπηυξημένη 2011, σελ. 216.
Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός…,Μαΐστρος, Ἀθήνα 2007, 4η ἔκδ. ἐπηυξημένη 2011, σελ. 218.
Mιά ἄλλη ἄποψη,Kείμενα καί ἠχογραφήσεις (CD) ἀφηγήσεων, ὁμιλιῶν, στοχασμῶν, Bondus music, Ἀθήνα 2007.
Θεῖα Μηνύματα. Βασικά θέματα γιά τήν Ὀρθόδοξη πίστη καί ζωή,Ὀρθόδοξος Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας, Τίρανα 2014, σελ. 376.
Πνευματική πορεία. Βασικά θέματα γιά τήν Ὀρθόδοξη πίστη καί ζωή,Ὀρθόδοξος Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας, Τίρανα 2014, σελ. 333.
Ἀκτίνες ἀπό τό φῶς τοῦ Εὐαγγελίου,Α΄ τόμος, Φθινόπωρο καί χειμώνας, ἔκδοση «Ngjallja» (Ἀνάσταση), Τίρανα 2016, σελ. 224.
Ἀκτίνες ἀπό τό φῶς τοῦ Εὐαγγελίου, Β΄ τόμος, Άνοιξη καί Καλοκαίρι, έκδοση «Εν Πλώ», Αθήνα 2019, σελ. 309.

ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ

Ἀγγλικά:

Monks and Mission in the Eastern Church during the Fourth Century,Athens 1966, σελ. 46. Ἀνάτυπον ἀπό Go Ye 8 (1966). Ἀναδημοσ.: International Review of Missions, Geneva 58 (1969), σ. 208-226.
Various Christian Approaches to the Other Religions.A Historical Outline. ἔκδ. Πορευθέντες, Athens 1971, σελ. 134.
Facing the World. Orthodox christian essays on global Concerns, Vladimir’s Seminary, Crestwood NY, καί WCC, Geneva 2003, σελ. 208.
Mission in Christ’s Way.Holy Cross Orthodox Press, Boston, World Council of Churches Publications, Geneva 2010, σελ. 316.
In Africa. Orthodox Witness and Service,Holy Cross Orthodox Press, Boston 2015, σελ. 448.
In Albania. Cross and Resurrection, Vladimir’s Seminary, Crestwood NY 2016, σελ. 378.
The Orthodox Church in the area of modern Albania (1^stto the middle of 20^th), Orthodox Autocephalous Church of Albania, Tirana 2019.
Coexistence: Peace, Nature, Poverty, Terrorism, Values (Religious Perspectives). World Council of Churches Publications, Geneva 2020, 184 pages.

Ἀλβανικά:

Globalizmi dhe Orthodhoksise,Ngjallja, Τίρανα 2004, σελ. 302.
Messazhe Hyjnore,Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, Τίρανα 2009, σελ. 269.
Gjurmë nga Kërkimi i Transendentes,Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, Τίρανα 2010, σελ. 376.
Perëndia u shfaq në mish…,Ngjallja, Τίρανα 2011, ἐπηυξ., σελ. 193.
Udhetim Shpirtëror,Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, Τίρανα 2011, σελ. 443.
Tani të gjitha u mbushën më dritë,Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, Τίρανα 2007, 2η ἔκδ. ἐπηυξ. 2012, σελ. 202.
Ringritja e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë (1991-2012),Τίρανα 2013, σελ. 94, 2η ἔκδ. ἐπηυξ. 2013, σελ. 176.
Deri në skajet e dheut,botimet «Ngjallja», Tirana 2017 σελ. 401
Kisha Orthodhokse në hapësirën të Shqipërisë së sotme (Shek. I mesi i Shek. XX), Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, Tiranë 2019.
Bashkekzistencë: Paqja, natyra, varfëria, terrorizmi, vlerat (Këndvështrim fetarologjik), Τίρανα 2021,

Σερβικά:

Γκλομπαλιζάμ ι Πραβοσλάβιε,Μπογκοσλόβσκομ Φακουλτέτ, Βελιγράδι 2002, σελ. 234.
Ισλάμ,Χριστιάνσκι Κουλτούρνι, Τσεντάρ, Βελιγράδι 2005, σελ. 300.

Ρουμανικά:

Ortodoxia si problemeve lumili contemporane, Bizantina, Βουκουρέστι 2003, σελ. 248.
Misiune per urmele lui Hristos, Andreiana, Sibiu 2013, σελ. 296.

Βουλγαρικά:

ΠραβοσλάβιετοΓκλομπαλιζάτσιγιατα, Φοντάτσιγια, Nτέμος, Σόφια 2005, σελ. 200.
Мисията на Църквата – по стъпките на Христос (Ἱεραποστολήστά ἴχνη τοῦ Χριστοῦ), Σόφια 2017 σελ.253 .

Ἀραβικά:

Αλ-Μασιχία φί Ζαμάν Αλ-Αλαχία,Μαρμαρίτα 2010.
Bashkëjetesë: paqe, natyra, varfëria, tororismi, vlera. Ngjallja, Toena, Tirana, 2019

Πολωνικά:

Misia na wzor christusa, Warszawska Metropolia Prawostawna, Βαρσοβία 2016, σελ. 301.

Ἀρμενικά:

(Ἱεραποστολή στά ἴχνη τοῦ Χριστοῦ), μτφρ. ἀπό τό πρωτότυπο, ed. The Bible Society of Armenia, Ἔρεβαν 2016, σελ. 371.

Κορεατικά:

(Παγκοσμιότητα καί Ὀρθοδοξία), μτφρ. ἀπό τήν ἀγγλική μετάφραση, Σεούλ 2016, σελ. 253.

Ρωσικά:

“Даже до края земли” (Деян.1.8). Исследования по истории миссии. М.: Издательский дом “Познание”, 2018, 224 с.
“Миссия по стопам Христа” Издательский дом Издательский отдел Украинской Православной Церкви, 2021.

Ἱσπανικά:

Apostolado, Hacer Misión Tras Los Pasos De Cristo (Ἱεραποστολήστά ἴχνη τοῦ Χριστοῦ), Estudios y Conferencias Teológicas, Publicado por: Juan Ramon Saravia Krohne, Ediciones Theosis, Bogota 2019, p.263.

Γερμανικά

Mission auf dem Weg Jesu Christi. (Mission in Christ’s Way), Translated by Sbeghen, Renate, Vergauwen, Guido, and Wyrwoll, Nikolaus, Edited by Barbara Hallensleben, Aschendorff Verlag, Münster, 2020, p. 278
Υπό έκδοσίν μετάφραση του ιδίου βιβλίου στα γαλλικά, ουκρανικά, σερβικά.

Ιταλικά

Vivere insieme. εκδόσεις Qiqajon, Comunita di Bose, 2017, 158 pag.

Αραβικά

Al-Masihia fi zamam Al Alaxis, Matmazita, 2010.

Γαλικά

Mission sur les traces du Christ, èditions Apostolia Ekklesia, Paris 2021, pages 425.
Traduit du grec par Isabelle Tambrun-Kamaroudis et revisè par Mgr Prof. Job
Getcha Archevêque de Telmessos.

Εργογραφία

Μελετήματα καί Ἄρθρα σέ Περιοδικά,

Ἐφημερίδες καί Συλλογικά Ἔργα

«The Forgotten Commandment, Mt 28:19», The World,Chicago 3 (1959), σ. 3-5.
«A Prayer Campaign», Syndesmos(London) 2 (1959), σ. 2-4.
«Τὸ πρόβλημα τῆς προσωπικῆς ζωῆς», Ἀκτῖνες23 (1960), σ. 361-366.
«The Missionary Activities of the Churches of East in Central and Eastern Asia», Go Ye3 (1961), τεῦχ. 10, σ. 3-6.
«Ἡ ἐπιστήμη δὲν φθάνει», Σκαπάνη,Ἀπρ. 1961, σ. 22-23.
«Ὁ οἰκουμενικὸς ἄνθρωπος», Σκαπάνη,Φεβρ. 1962, σ. 35-37.
«Ἡ Ὀρθοδοξία εἰς τὴν Ἀλάσκαν», Πορευθέντες5 (1963), τεῦχ. 17-18, σ. 14-22, τεῦχ. 13-20, σ. 44-47. Νέα ἐπεξεργασία, «Ἀλάσκα», Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία, τόμ. 2 (1963), σ. 11-19.
«Orthodoxy in Alaska», Go Ye5 (1963), τεῦχ. 17-18, σ. 14-22, τεῦχ. 19-20, σ. 44-47. Σύνοψις, Orthodoxy 1964. A Pan-Orthodox Symposium, Athens 1964, σ. 333-349, 433-435.
«Βυζάντιον, ἔργον Εὐαγγελισμοῦ», Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία,τόμ. 4 (1964), σ. 19-59.
«Orthodoxy in the Land of the Rising Sun», Orthodoxy 1964– A Pan-Orthodox Symposium, Athens 1964, σ. 300-319, 438-460.
«Orthodoxy and Mission», Vladimir’s Seminary Quarterly,New York 8 (1964), σ. 139-148.
«Orthodoksisen kirkon lahetystyö», Aamun Koitto,Joensuu (1964), σ. 234-239.
«Missions Orthodoxes», Parole et Mission,Paris 8 (1965), σ. 5-18.
«Grekist-Orthodoxt Kyrkomissionstänkande», Svensk Missionstidskrift,Uppsala 53 (1965), σ. 15-27 (μτφρ. B. Sharpe).
Initial Thoughts toward an Orthodox Foreing Mission,Athens 1969, σ. 24. Ἀνάτυπον ἀπὸ Go Ye 10 (1968).
«The Report by the Second Section at the Fourth Assemply WCC», Go Ye11 (1969) τεῦχ. 41-42, σ. 2-9.
«Eindrücte von einem Orthodoxen Gottesdienst in Zentral Kenya», Orthodoxe Rundschau,Wilhelmdorf, Δυτ. Γερμανία, 1 (1969).
«Mission aus der Sicht eines Orthodoxen», Neue Zeitschrift für Missionswissenschaft – Nouvelle Revue de science missionnaire26 (1970), σ. 241-252.
«Réflexions d’un Orthodoxe sur la coopération inter-confessionnelle dans la Mission», Oecuménisme en Mission, 40e semaine de Missiologie de Louvain,Louvain 1970, σ. 101-110.
«Les Missions des Églises d’Orient», Encyclopaedia Universalis,Paris, tom. 11 (1972), σ. 99-102.
The Inter-Orthodox Centre of Athens – Perspectives and Presuppositions,Athens 1973, σ. 12.
«Ἐπικήδειος λόγος διὰ τὸν καθηγητὴν Λεωνίδαν Φιλιππίδην», Ἐκκλησία51 (1974), σ. 14-16.
«Pour que le monde croie», Contacts27 (1975), σ. 319-322.
«Growing into awareness», J.B. Taylor, ed., Primal World Views: Christian Dialogue with Traditional Thought Forms, Ibadan, Nigeria 1976, σ. 72-78. Ἀναδημοσ.: «Christian Awareness of Primal World Views», Mission TrendsNo 5, ed. by G. Anderson, T. Stransky, New York – Toronto, Paulist Press, 1981, σ. 249-257.
«Θεολογία – Ἱεραποστολὴ καὶ Ποιμαντική», Πρακτικὰ τοῦ Δευτέρου Συνεδρίου Ὀρθοδόξου Θεολογίας,Ἀθῆναι 12-19 Αὐγούστου 1976, Ἀθῆναι 1980, σ. 291-309.
«Theology – Mission and Pastoral care», Procès-Verbaux du Deuxième Congrès de Théologie Orthodoxe à Athènes, 19-29 Août 1976. Athènes 1978, σ. 292-311. Βλ. καὶ The Greek Orthodox Theological Review22 (1977), σ. 157-180.
«Mexico City 1963: Old wine into fresh wineskins», International Review of Mission 67 (1978), σ. 354-364.
Mildenberger (Hrsg.), Dendpause im Dialog,Frankfurt (Otto Lembeek) 1978, σ. 114-116 (συνέντευξη).
«A la redécouverte de l’éthos missionnaire de l’Église Orthodoxe», Aspects de l’Orthodoxie, Strasbourg 1978, σ. 78-96.
«Ἡ συνειδητοποίηση τῆς Ὀρθοδόξου ἱεραποστολικῆς μαρτυρίας», Ἐκκλησιαστικὴ Ἀλήθεια3 (1979). Ἀναδημοσ.: Ἱεραποστολικὴ Βιβλιοθήκη, ἀρ. 10, Θεσσαλονίκη 1979.
«“Χριστός Ἀνέστη” στήν Κίνα», ἐφημ. Τά Νέα,5.1979 (συνέντευξη).
«Discovering the Orthodox Missionary Ethos», Martyria-Mission. The Witness of the Orthodox Churches, Geneva 1980, σ. 20-29.
«Relations between Man and Nature in the World Religions», Bulletin – Secretariatus pro non Christianis, Città del Vaticano 47 (1981), σ. 134-142· καί Proceedings – World’s Religionists Ethics Congress,Tokyo 1983, σ. 149-159.
«The Ascent of Human Nature», International Review of Mission69 (1980), σ. 202-206. Βλ. καί Your Kingdom Come. Mission Perspectives, Geneva 1981, σ. 237-242.
Ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ Ἁγ.Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Πρόλογος, Ἀθῆναι 1980, σ. 3-6.
«Myös luonto on pyhä», Aamun Koitto,Joensuu (1981), σ. 391-394.
Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη κατὰ τοὺς Ο´,Πρόλογος, Ἀθῆναι 1981, σ. vii-viii.
Καινὴ Διαθήκη.Τὸ πρωτότυπο κείμενο μὲ νεοελληνικὴ μετάφραση, Πρόλογος, Ἀθῆναι 1981, σ. ι´-ια´.
«Ἕξι χριστιανικές θέσεις στό θέμα τῶν ἐκτρώσεων», Ἐκτρώσεις καί δημογραφικό πρόβλημα (Κέντρο Οἰκογενειακοῦ Προγραμματισμοῦ Μαιευτικῆς καί Γυναικολογικῆς Κλινικῆς Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων), Ἰωάννινα 1982, σ. 59-65, 71, 75-79.
«L’élévation de la nature humaine», Que ton Règne Vienne!Perspectives missionnaires, Genève 1982, σ. 101-105.
«Die Mystik in Byzanz», Erbe und Auftrag,Benediktinische Monatsschrift, Beuron, Γερμανία, 59 (1983), σ. 437-449.
«Ἰνδουιστικές αἱρέσεις στόν ἑλλαδικό χῶρο», Ἐκκλησία,61 (1984), σ. 196-201.
«Ἰνδουιστικές αἱρέσεις. Κοινωνικές διαστάσεις τοῦ φαινομένου», Ἐκκλησιαστική Ἀλήθεια, 3.1984, σ. 3.
«Utanfulizi» (Εἰσαγωγή) – Liturghia Takatifu iliyoandikwa na Yohana Krisostomo(Θ. Λειτουργία Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου – στή γλώσσα κισουαχίλι), Nairobi 1985, σ. 5-10.
«Ἡ δομή τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν», ἐφημ. Τά Νέα,1.1985.
«Δυνατές ἐξελίξεις στήν πορεία τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν», ἐφημ. Ἐκκλησιαστική Ἀλήθεια, 2.1985, 1.3.1985.
«Ἡ συζήτηση γιά τή δομή τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν», ἐφημ. Ἑλληνικός Βορρᾶς,2.1985.
«Les moines et la mission dans l’Église d’Orient au IVe siècle», περιοδ. Paix(Monastère orthodoxe Sain-Nicolas de la Dalmerie, F 34260) 1986, No 47-48.
«Meditation on Peace in the Opening Service», Religion for Human Dignity and World Peace, World Comference on Religion and Peace, IV Assembly (ed. J.B. Taylor – G. Gebhardt), Geneva 1986, σ. 307.
«Lähetystyöntekiyä», Lähetysviesti,Helsinki (1986), τεῦχ. 2, σ. 5-6.
«Orthodoksisuus ja Ihmisoikeudet», Ortodoksia,Kuopio, Finland (1986), τεῦχ. 35, σ. 5-30.
«Jumalanpalvelus, Palvelu, Todistus», Lähetysviesti,Helsinki (1986), τεῦχ. 3, σ. 4-5.
«Ortodoksisen Lähetyksen, teologinen Lähtökohta», Lähetysviesti,Helsinki (1987), τεῦχ. 1, σ. 16-19.
«Ortodoksisen Kirkon Lähetystyö», Lähetysviesti,Helsinki (1987), τεῦχ. 2, σ. 20-24.
«Orthodoksisuus Yiösnpusemus Lähetystyö», Lähetysviesti,Helsinki (1987), τεῦχ. 1, σ. 5-6.
«Ortodoksisen Lähetys ja pyhä entoollinen», Lähetysviesti,Helsinki (1987), τεῦχ. 2, σ. 4-7.
«Ortodoksisesta lähetystyöstä vieraissa maissa», Lähetysviesti,Helsinki (1987), τεῦχ. 3, σ. 4-5.
«Ἀθήνα, πόλη συνεχοῦς θεολογικῆς καί πολιτιστικῆς συμβολῆς». Εἰσήγηση στό ὁμώνυμο Συμπόσιο τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Ἐθνικὸ καί Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν – Ἐπίσημοι λόγοι, τόμ. 28, Ἀθήνα 1988, σ. 363-369.
«Remembering Some Basic Facts in Today’s Mission», International Review of Mission77 (1988), σ. 4-11.
«Your will be done – Mission in Christ’s way. A meditative introduction», International Review of Mission77 (1988), σ. 173-178.
«Emerging Perspectives on the Relationships of Christians to People of Other Faith – An Eastern Orthodox Contribution», International Review of Mission77 (1988), σ. 332-346.
«Βουδδισμός καί ἀγωγή», Παιδαγωγική Ψυχολογική Ἐγκυκλοπαίδεια – Λεξικό,Ἑλληνικά Γράμματα, τόμ. 2, Ἀθήνα 1989, σ. 1025-1028.
«Ὀρθόδοξη Ἱεραποστολή. Παρελθόν – Παρόν – Μέλλον», Γενηθήτω τό θέλημά σου. Ἡ ἀποστολή τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερα.Ἐπιμ. Γ. Λαιμόπουλος, Νεάπολη – Θεσσαλονίκη 1989, σ. 69-95.
«Orthodox Mission – Past, Present, Future», Your Will be done. Orthodoxy in Mission(ed. G. Lemopoulos), Katerini, Tertios – Geneva, WCC, 1989, σ. 63-92.
«Dein Wille geschehe – Mission in der Nachfolge Christi». Dein Wille geschehe – Mission in der Nachfolge Jesu Christi. Weltmissionskonferenz in San Antonio,1989 (Hrsg. J. Wietzke), Otto Lembeck, Frankfurt a.M. 1989, σ. 217-235. Ἐπίσης, Jahrbuch 6, des Evangelischen Missionswerkes in Südwestdeutschland. Mission bei uns gemeinsam mit den Partnern, Stuttgart 1989, σ. 82-88.
«Address by the Conference Moderator», International Review of Mission(The San Antonio Conference) 78 (1989), σ. 316-328. Ἐπίσης, The San Antonio Report, Your Will be Done. Mission in Christ’s Way, Fr. R. Wilson, Geneva, WCC, 1990, σ. 100-114.
«Hagase tu voluntad. La mision conforme a Cristo». San Antonio, Texas, Μάιος 1989 (WCC, Ref. 274.007).
«Ἀποστολική Διακονία», Παιδαγωγική Ψυχολογική Ἐγκυκλοπαίδεια – Λεξικό,τόμ. 2 (1989), σ. 679-680.
«Εἰς μνημόσυνον τοῦ Νικαίας Γεωργίου», Φῶς στήν πορεία τοῦ λαοῦ,12 (1990), σ. 195-196.
«In Tribute to Bishop Lesslie Newbigin», International Review of Mission79 (1990), σ. 86.
«Ἰνδουισμός καί ἀγωγή», Παιδαγωγική Ψυχολογική Ἐγκυκλοπαίδεια – Λεξικό,τόμ. 4 (1990), σ. 2425-2429.
«Ske Din vilja – Mission pa Kristi sätt», Till Hela Varlten – pa Kristi sätt,Uppsala, Svenska, Missionsradet, 1990, σ. 7-17.
«Holistic Mission, from an Orthodox Perspective», Missionary Research14 (1990), σ. 53-56.
«Kisha Orthodhokse, bekim për Shqripërine – Fjalimi i fronëzimit», Ngjallja2 (1992), σ. 2.
«Παράδοση καί ὅραμα εἰρηνικῆς συνυπάρξεως τῶν θρησκευτικῶν κοινοτήτων στήν Ἀλβανία». Ὁμιλία κατά τήν ὑποδοχή ὡς ἀντεπιστέλλοντος μέλους τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, 14.12.1993, Ἀθῆναι 1993. Πρακτικά τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν,τόμ. 68 (1993), σ. 492-511. Βλ. καί Ἐκκλησία 71 (1994), σ. 231-234, 279-282, 329-330, 360-363.
«Μιά Ἐκκλησία σέ μακροχρόνιο πολύτροπο διωγμό». Ὁμιλία κατά τήν ἀναγόρευση εἰς ἐπίτιμο Διδάκτορα τοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 13.12.1995, Ἐπιστημονική Ἐπετηρίδα Θεολογικῆς Σχολῆς, Νέα Σειρά, Τμῆμα Θεολογίας, Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τόμ. 6, Θεσσαλονίκη 1996· ἀνάτυπο σ. 28-48.
«Ἄνθρωπος καί φύση στίς μεγάλες θρησκεῖες», 75 Χρόνια Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν, 1920-1995, Ἰούνιος 1996, σ. 93-105.
«Byzantine and Contemporary Greek Orthodox Approaches to Islam», Journal of Ecumenical Studies,33:4, Fall 1996, σ. 512-527.
«The Global Vision of Proclaiming the Gospel», The Greek Orthodox Theological Review, 42, (Geneva) 1997, Nos. 3-4, σ. 401-417.
«Address by the Conference Moderator on World Mission and Evangelism», San Antonio 1989, The Ecumenical Movement. An Anthology of Key-texts and Voices, M. Kinnamont and B.E. Cope, WCC, Geneva, 1997, σ. 388-392.
«Turn to God. Rejoice in Hope-Anamnesis», Diane Kessler, ed., Together on the Way. Official Report of the 8th Assembly of the WCC, WCC, Geneva, 1999, σ. 28-33.
«Anamnesis», Faisons route ensemble.Rapport officiel de la Huitième Assemblée du Conseil oecuménique des Églises, publié sous la direction de N. Lossky, WCC, Genève, 1999, σ. 22-27.
«Anamnese» (γερμ.), «Anamnesis» (ἱσπαν.), 8th Assembly WCC, Harare (WCC, Ref. 362.003/10).
«Οἱ θρησκεῖες δέν πρέπει νά ρίχνουν λάδι στή φωτιά τοῦ πολέμου». Συνέντευξη στόν Γρ. Καλοκαιρινό, Ἡ Καθημερινή,4.1999. «Religion mustn’t add fuel to the fire of conflict». Interview Gr. Kalokairinos, Herald Tribune, 13.4.1999.
«May Peace and Justice Once More Reign in the Balkans», For the Peace from Above. An Orthodox resource book on world peace and nationalism, ed. «Syndesmos», The World Fellowship of Orthodox Youth, Byalistok, Poland 1999, σ. 160-163. It was also published in French, in Service Orthodoxe de Presse(SOP), No 240, June 1999, and in the newspaper Zeri i Popullit, Tirana, May 1999.
«Orthodoxe Mission. Vergangenheit, Gegenwart, Zukunft», Die Orthodoxe Kirche. Eine Stand-Ortbestimmung under Jahrtausend-wende. Festschrift für Anastasios Kalis, herausgegeben von Eumenius von Lefka, Athanasios Basdekis und Nikolaos Thon, Frankfurt am Main, Lembek, 1999, σ. 93-121.
«Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας, Ἱστορική – πνευματική παράδοση», Ὁ Θησαυρός τῆς Ὀρθοδοξίας 2000. Ἱστορία, μνημεῖα, τέχνη, Β΄ τόμος, Ἐκδοτική Ἀθηνῶν, Ἀθήνα 2000, σ. 486-506.
«Orthodoxy Faces the Third Millenium», The Splendour of Orthodoxy 2000 years.History, Monuments, Arts. Vol. II, Patriarchates and Autocephalous Churches, Ekdotike Athinon, Athens 2000, σ. 12-21.
«The Church of Albania. History and Spiritual Tradition», The Splendour of Orthodoxy 2000 years. History, Monuments, Arts. Vol. II, Patriarchates and Autocephalous Churches, Ekdotike Athinon, Athens 2000, σ. 486-506.
«Ἀνάμνηση», περιοδ. Σύναξη, τεῦχ. 73, Ἰανουάριος-Μάρτιος 2000, σ. 5-10.
«Σχέσεις τῆς Ὀρθοδοξίας μέ τίς ἄλλες θρησκεῖες», (ἐπιμέλεια) Α. Walker, Κ. Καρρᾶς, Ζωντανή Ὀρθοδοξία στόν σύγχρονο κόσμο,Ἑστία, Ἀθήνα 2001, σ. 43-62, 260-262.
«Τρία κρίσιμα διαχρονικά θέματα», Ἐλευθεροτυπία,11.2001.
«Νά μήν μπλέκουμε θρησκεία μέ τρομοκρατία». Συνέντευξη στόν Στ. Τζίμα, Ἡ Καθημερινή, 10.2001.
«Ἡ συμβολή στήν ὑπερνίκηση τῆς βίας: Ἄμεσο ἐνδιαφέρον καί χρέος τῶν Ἐκκλησιῶν». Πειραϊκή Ἐκκλησία,τεῦχ. 122, Δεκέμβριος 2001, σ. 45-50.
«Responsabilité apostolique et dimension universelle de l’Église», Service Orthodoxe de Presse (SOP), 263, Decembre 2001, σ. 23-27.
«Problems and Prospects of Inter-religious Dialogue», Ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστός, Ἀφιέρωμα στὸν Ἀρχιεπίσκοπο Δημήτριο, Ἐπιμ. Σ. Δαμασκηνός, Φ. Δωρῆς, Β. Κύρκος, Ἰ. Μουτσούλας, Γ. Μπαμπινιώτης, Κ. Μπέης, Θ. Πελεγκρίνης, Α.Ν. Σάκκουλας, Ἀθήνα 2002, σ. 1-8.
«Et moi je suis avec vous», 75e Anniversaire de la Foi et Constitution, Lausanne 25.8.2002 (WCC, Ref. 230.2.03).
«I will be with you», Lausanne 2002 (ἔνθ. ἀν.) (WCC, Ref. 230.2.03).
«Und siehe, Ich bin bei euch», Lausanne 2002 (ἔνθ. ἀν.) (WCC, Ref. 230.2.03).
«Y he aqui, yo estoy con vosotros», Lausanne 2002 (ἔνθ. ἀν.) (WCC, Ref. 230.2.03).
«Ἡ ἠθική στίς ἐπιχειρήσεις. Ἡ ἑταιρική εὐθύνη καί ἡ κοινωνική ἀλληλεγγύη», Οἰκονομικός Ταχυδρόμος,9 Νοεμβρίου 2002, σ. 18-20.
“An Oral Contribution to the Discussion: Peace, Justice, Development,” in Peace: a Single Goal and a Shared Intention. Vatican City: Pontifical Council for Interreligious Dialogue, 2002. Pp 46-47
«Orthodoxe Mission», Leitfaden Ekumenische Missions-theologie, Chr. Tahlin-Sander, An. Schultze, D. Werner, H. Wrogemann, Chr. Kaizer, Güttersloch, 2003, σ. 113-129.
«The Spirit of Love», The Adriatic Sea. A Sea at Risk, a Unity of Purpose,eds N. Ascherson and An. Marshall, Religion, Science and the Environment, Athens 2003, σ. 89-91.
«Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28:20), Σύναξις Εὐχαριστίας.Χαριστήρια εἰς τιμήν τοῦ γέροντος Αἰμιλιανοῦ, Ἴνδικτος, Ἀθῆναι 2003, σ. 111-118.
«Confessing Christ today», The Bond of Unity, H. Bos, «Syndesmo’s» fifty years of work for Orthodox Youth and unity, «Syndesmos», Athens, 2003, σ. 177-190.
«The Apostolic Responsibility and Worldwide Dimension of Orthodoxy. Key-note Address at the Syndesmo’s Festival», St Morin, France, 30.8.2001. Bonds of Unity, by H. Bos, Syndesmos, Athens, 2003, σ. 199-208.
«Developing Shared Values and Common Citizenship in a Secular and Pluralistic Society: How Religious Communities can contribute», Facilitating Freedom of Religion or Belief: A Desk Book,eds T. Lindholm, W. Colterham, Junior, and Bahia G. Tachsip Leek, Netherlands, Kluwer Law International, G. Reuben Clark Law School, Brigham Young University, Provo Utach, USA, 2004.
«Contribuţia Ortodoxâ la dezbaterea temelor majore ale lumii contemporane», Facultâtii de Teologie Ortodoxâ,Universitatea Bucureşti, Bucureşti 2004, σ. 195-205.
«Relaţiile Ortodoxiei cu celelalte religii», Facultâtii de Teologie Ortodoxâ,Universitatea Bucureşti, Bucureşti 2004, σ. 265-275.
«Οἱ θρησκεῖες καί ἡ φτώχεια τοῦ κόσμου», περιοδ. Σύναξη,τεῦχ. 94 (2005), σ. 41-52.
«La manifestation de la gloire de Dieu à tous les hommes», A. Argyriou (ed.), Clemins de la Christologie orthodoxe,Desclée, Paris 2005, σ. 23-36.
«Εὐρωπαϊκή συνύπαρξη Χριστιανῶν – Μουσουλμάνων», ἐφημ. Ἡμερησία,12.04-2.1.05.
«Ατνασιένιε πραβοσλάβιγια κ ντρουγκίμ ρελίγκιαμ», Πραβοσλάβιε β σαβρεμένομ μήρε, Αλετέια, Ἁγία Πετρούπολις 2005, σ. 35-51.
«Χαιρετισμός», Ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἰς τήν θεολογίαν τοῦ Ἁγ. Γρηγορίου Νύσσης,Πρακτικά Θ´ Διεθνοῦς Συνεδρίου, Ἀθῆναι 2005, σ. 33-35.
«Ἡ θρησκευτικὴ συνείδηση καλεῖται νά ἀντισταθεῖ», Ἐλεύθερος Τύπος,12.2006.
«God, in your grace transform the world», Τhe Ecumenical Review,«Αfesta de vida», Documents and Reports from the WCC 9th Assembly in Porto Alegre, vol. 58, No 1-2, January/April 2006, σ. 6-15.
«Transform le monde, Dieu, dans ta grâce», Service Orthodoxe de Presse (SOP)307, Avril 2006, σ. 19-26.
«In deiner Gnade, Gott, verwandle die Welt», 9th Assembly WCC, Porto Alegre 2006 (WCC Ref. 363.007/02).
«Dios, en tu gracia, transforma el mundo», Porto Alegre 2006 (ἔνθ. ἀν.).
«Deus, tua graça, transforma o mundo», Porto Alegre 2006 (ἔνθ. ἀν.).
«Ἡ μεταμόρφωση τοῦ κόσμου», Ἀνάπλασις,ἀρ. φ. 423, Μάιος-Ἰούνιος 2006, σ. 67-70.
«Rediscovering our apostolic indentity in the 21st century», XVII General Assembly Report of the World Fellowship of Orthodox Youth – Syndesmos 14-22 July 2003, Durrës, Albania, Athens 2006, σ. 37-51.
«Χριστιανικές ἀρχές τῆς εἰρηνικῆς συνυπάρξεως», Ἀντίδωρον τῷ Μητροπολίτῃ Μεσσηνίας Χρυσοστόμῳ Θέμελῃ, Καλαμάτα 2006, τόμ. 1ος, σ. 179-187.
«Οἱ Χριστιανοί στήν πολυθρησκευτική Ἑνωμένη Εὐρώπη», Προοπτικές τῆς Εὐρώπης. Πρακτικά ἑλληνογερμανικοῦ συμποσίου.Ἐπιμ. W. Schultheiss, Εὐ. Χρυσός, Ἵδρυμα τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων, Ἀθήνα 2007, σ. 97-109.
«Christen in einem multi-religiösen geeinten Europa», Europa Perspektiven,Beiträge eines Deutsch-griechischen Symposiums, verl. Εv. Chrysos und W. Schultheiss, Athen 2007, σ. 91-104.
«The Light of Christ and Europe», Τhird European Ecumenical Assembly, «The Light of Christ shines upon all. Hope for renewal and Unity in Europe», Sibiu, 4-9 September 2007.
«La lumière du Christ et l’Europe», Service Orthodoxe de Presse (SOP),τεῦχ. 324, Janv. 2008, σ. 97-109.
«Ἡ Ὀρθόδοξος Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας σήμερα», Ἱστορία τῆς Ὀρθοδοξίας, Οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες τοῦ 20οῦ αἰώνα, ἐκδ. Road, Ἀθήνα 2008, σ. 254-283.
«Αλμπάνιγια – Αλμπάνσκαγια πραβοσλάβναγια τσέρκοφ», Πραβοσλάβναγια εντσικλοπέντιγια, Ἔκδοση τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας, Μόσχα 2008, τόμ. 1ος, σ. 448-455.
«Called to one hope in Christ», 13th CEC Assembly,Lyon, France 15-21 July, 2009.
«Αppelés à une seule espérance en Christ» (ἔνθ. ἀν).
«Quelques notes sur l’histoire de l’Église Orthodoxe d’Albanie au XXe siècle, et sa résurrection depuis 1991», Christine Chaillot, L’Église orientale au XXe siècle,Le Cerf, Paris 2009, σ. 133-150.
«Meditation on Peace», Central Committee WCC 16.2.2011. (Ἐπίσης μετάφρ. στά γαλλικά, γερμανικά, ἱσπανικά).
«Drita e Krishtit dhe Europa», Κërkim,Tirana, Nr. 1, 2009, σ. 9-14.
«Vlerat mbarënjerëzore të feve», Kërkim,Tirana, Nr. 2, 2009, σ. 7-21.
«Ndarja e Lajmit të Mirë dhe ndërtimi i Kishës në ditët e sotme», Kërkim, Tirana, Nr. 9, 2012, σ. 111-122.
Συνέντευξη στήν Ἀντιγόνη Σολωμονίδου-Δρουδιώτου γιά τήν ἐφημερίδα Φιλελεύθερος(Κυριακή, 27 Ἰουνίου 2010),
«Αλληλεγγύη, ο αληθινός πλούτος της κοινωνίας», εφημ. Μακεδονία, 3.4.2010 σ. 3
Ἑβδόμη διάλεξη εἰς μνήμην Ντίνου Λεβέντη, Πανεπιστήμιο Κύπρου, σ. 66-80.
«Βσεμίρναγιε Βηντιένιε Προβοζβέστιγια Ἐβαγνκέλιγια», Βέλικα Ζνάτβα, α Ραμποτνίκοβ Μάλο-Ο, Μόσχα 2010, σ. 16-33.
«Feja», Kërkim,Tirana, Nr. 4, 2010, σ. 5-21.
«Fetë dhe varfëria e botës», Kërkim,Tirana, Nr. 5, 2010, σ. 5-21.
«Kirilli dhe Metodi – Udhërrëfyes», Kërkim,Tirana, Nr. 6, 2010, σ. 5-20.
«Some notes on the History of the Orthodox Church of Albania in the Twentieth Century and its Resurrection from 1991», in Christine Chaillot, The Orthodox Church in Eastern Europe in the Twentieth Century, Peterdang, Oxford, Berlin, Bruxelles, Bern 2011, σ. 135-155.
«Per la comprensione teologica delle altere religioni. Una prospettiva Ortodossa», Vivens Homo,Revista di Teologia e Scienze religiose 22 (2011), σ. 417-440.
«Dhimbja brenda dritës së Ngjalljes», Kërkim,Tirana, Nr. 7, 2011, σ. 5-8.
«Njeriu dhe natyra në fetë e mëdha», Kërkim,Tirana, Nr. 8, 2011, σ. 5-23.
«Νέοι καί Ἐκκλησία σ’ ἕναν μεταβαλλόμενο κόσμο», περιοδ. Παρεμβολή,τεῦχ. 100 (Ἰαν. – Μάρτ. 2012), σ. 5-9. Περίληψη ἀγγλική, σ. 48-49.
«LOGOS, Pasuria e mrekullueshme dhe horizontet e gjera të një fjale», Πανεπιστήμιο Λόγος,Τίρανα, περιοδ. Logos 1 (2012), σ. 7-11.
«Μέ καρτερική ὑπομονή», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,Σάββατο 22 – Κυριακή 23.1.2012.
«Νά μήν ἐνδώσουμε σέ νέους διχασμούς», Συνέντευξη στόν Στ. Τζίμα, ἐφημ. Ἡ Καθημερινή, Κυριακή 20.1.2013.
«Ἀστείρευτη δύναμη κατά τῆς ἀπογνώσεως ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,Σάββατο 4 – Κυριακή Πάσχα 5.5.2013.
«Kriza financiare – roli që mund të luajë Kisha», Kërkim,Tirana, Nr. 10, 2013, σ. 5-11.
«Orthodox Missions – Past, Present, Future», P. Vassiliades (ἐπιμέλεια), Orthodox Perspectives on Mission, Regnum Edinburg Canterbury Series 17, Oxford Centre for Mission Studies, Regnum, Oxford 2013.
«1700 χρόνια ἀπό τό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,Κυριακή 20.10.2013.
«Liria fetareështë pazgjidhshmërisht e lidhur me kthimin e vendeve të shenjta të kultit», Kërkim, Tirana, Nr. 11, 2013. σ. 15-19.
«Ἡ ἀσύλληπτη ἀξία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,Χριστούγεννα 29.12.2013.
«Sharing the Good News in a Multi-Religious Country. Theological Reflections on Other Religions», Orthodoxy in America Lecture Series,January 28, 2014; Bronx, NY: Fordham University, Orthodox Christian Studies Center.
«Μέ ἀναστάσιμο ὁλόλευκο φῶς στή ζωή μας», ἐφημ. Τό Βῆμα, Πάσχα 17.4.2014.
«Ripërtërihuni!», Kërkim,Tirana, Nr. 12, 2014, σ. 23-32.
«Ἐκπληκτικές οἱ ἐπεμβάσεις τοῦ Θεοῦ. Ὑπέρβαση τοῦ ἀδυνάτου», Ἡ Καθημερινή,Χριστούγεννα 25.12.2014.
«Ἀνάσταση: Ἀνύψωση τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,Πάσχα 12.4.2015.
«Tradita dhe vizioni i Bashkekzistencës paqësore të komuniteteve fetare në Shqipëri», Kërkim,Tirana, Nr. 13, 2015. σ. 5-19.
«Δοκιμασίες καί παρουσία τοῦ Θεοῦ», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,Χριστούγεννα 25.12.2015.
«Ἔξοδος ἀπό τήν ἀπογοήτευση», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,Πάσχα 30.4.2016.
«Δικαιοσύνη γιά ὅλους τούς λαούς, ἡ θεραπεία τῆς Τζιχάντ», Συνέντευξη στή Μαρίνα Ζιώζου, ἐφημ. Ἔθνος τῆς Κυριακῆς,12.2016.
«Ἀνατροπή τῆς ἀλαζονείας», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,Χριστούγεννα 23.12.2016.
«Church Raised from the Ruins». Interviwed by Genc Mlloja. Albania Daily News,Tirana, 23.1.2017, σ. 8-9· «Kisha e ngritur nga gërmadhat» (E plotë) Ngjallja, 2017, σ. 4-8.
«Ἀνανέωση μέ εὐφροσύνη», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,Πάσχα 16.4.2017· ἐφημ. Τό Βῆμα, 16.4.2017.
«25 χρόνια δημιουργικῆς προσπάθειας», Συνέντευξη στό ΑΠΕ-ΜΠΕ, στή Μ. Τζώρα, Κυριακή 18.6.2017. Δημοσιεύθηκε σέ πολλές ἱστοσελίδες: «Ἡ ἐλπίδα ἀναστήθηκε», «δημιουργήθηκε νέα προοπτική γιά τὀ μέλλον», real.gr, flash96, migration.com, euro2dayκ.ἀ.
«Αλλοίωση και ουσιαστικό νόημα των Χριστουγέννων», εφημ. Ἡ Καθημερινή, 22.12.2017.
«Να αντισταθούμε στην παρακμή», συνέντευξη στον Αλέξη Παπαχελά, εφημ. Ἡ Καθημερινή, 30-31.12.2017 σελ. 14-15.
«Ειρηνική συνύπαρξη και θρησκευτικός πλουραλισμός» εφημ. Ἡ Καθημερινή, 4.11.2018 σελ.12
«Αντίδοτο στην ανασφάλεια», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή, 25.12.2018
«Μια εκπληκτική πρόσκληση», ἐφημ. Ἡ Καθημερινή, 14.4.2018
«Biblical and Theological Perspectives on discrimination, persecution and martyrdom», Discrimination, Persecution, martyrdom: Following Christ together, Report of global consultation, Tirana, Albania, 2-4 November 2015 ed. Global Christian Forum Bonn, Germany 2019 p. 84-91
«Drejt Sinodit të Shenjtë dhe të Madh» Kërkim, Tirana nr.14 fq. 5-9, 2016
«Në linjën e Etërve. Kuptimi dinamik i traditës së Tre Hierarkëve» Kërkim, Tirana nr.15 fq. 17-30, 2017
«Hierapostullim në gjurmët e Krishtit» Kërkim, Tirana nr.16 fq. 5-25, 2019
« Ελπίδα χωρίς όρια» εφημ. Τα Νέα, 25.4.2019, εφημ. Ἡ Καθημερινή, 25.4.2019
«Από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών σε κρίσιμες αποστολές: Σταθμοί πορείας και εμπειρίας ενός μέλους της», Ομιλία κατά τον εορτασμό της 180^ης επετείου από της ιδρύσεώς του ΕΚΠΑ. Επίσημοι λόγοι Πρυτανεία Αθαν. Μελ. Δημοπούλου, 2015-2019, τ. 37, έτη 2016-2017, Αθήνα, σελ.238-247.
«Η αναζωπύρωση της Ορθοδόξου Ιεραποστολής σε νέα σύνορα και η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας» και αγγλ. «The revival of Orthodox Mission in new borders and the Holy and Great Council of the Orthodox Church», 8th International Conference of Orthodox Theology, The Holy and Great Council of the Orthodox Church: Orthodox Theology in the 21st Century ,Thessaloniki 21-24 May 2018.
«Religion as an Instrument for Peace»: Religion as an Instrument for Peace: Participants’ Speeches, Tipografia Dollonja, Tiranë, 2019, pg. 59-63
Γράμματα προς τον Μακαριώτατον Πατριάρχην Μόσχας κ. Κύριλλον, (10.10.2018 και 7.11.2018) και στον Παναγιωτατον Οικουμενικόν Πατριάρχην κ. Βαρθολομαίον (14.1.2019 και 21.3.2019) και αγγλική μετάφραση, Website: (https://orthodoxalbania.org/2020/el/2019/05/04/γράμματα-προς-το…καριώτατον-πατρι/)
«Briefe Seiner Seligkeit Anastasios, Erzbischof von Tirana, Durrës und ganz Albanien», Orthodoxe Kirche in der Ukraine – wohin? Dokumente zur Debatte um die Autokephalie, Ashendroff Verlag Műnster 2019.
«Εν ἀναμονῇ τῶν Χριστουγέννων 2019, Ἔκκληση – Δέηση γιά τήν ὑπέρβαση τῆς ἐκκλησιαστικής πολώσεως»: ἐφημ. Ἡ Καθημερινή,11.2019, 13
«Οι θέσεις του Αναστασίου για το Ουκρανικό» ἐφημ. Δημοκρατία,12.2019,
«Συμφιλίωση»: ἐφημ. Τα Νέα,12.2019, Ἡ Καθημερινή, 25.12.2019.
«Η αλληλεγγύη θα νικήσει την πανδημία»: ἐφημ. Ἡ Καθημερινή, 12.4.2020, 31.
«Αφοβία»: ἐφημ. Ἡ Καθημερινή, 18.4.2020. Ἐστία, 18.4.2020.
«Let us transmit from heart to heart the light of hope», Συνέντευξη με τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας, στη Marianne Ejdersten, Διευθύντρια Επικοινωνίας ΠΣΕ, (https://www.oikoumene.org/en/press-centre/news/archbishop-anastasios-let-us-transmit-from-heart-to-heart-the-light-of-hope-1) μετάφραση ελληνικά, γερμανικά, ιταλικά, ρωσικά, ισπανικά, αραβικά, αλβανικά, προσπελάστηκε 5.2020.
«The Revival of Orthodox Mission in New Borders and the Holy and Great Council of the Orthodox Church»: The Ecumenical Review, τόμ. 72 (2020), σ. 444-451.

ΠΡΟΛΟΓΟΙ σέ διάφορα βιβλία:

Ἀπόστολος (1979), Στὶς σειρές: «Ἐπὶ τὰς πηγὰς» (1973).
«Λογική Λατρεία» (1980 ἑξ.).
Καινή Διαθήκη (1981).
Παλαιά Διαθήκη (1981).
WCC: Your Will be Done – Orthodoxy and Mission(1989).
Orthodox Editions (Nairobi – Athens): Θεία Λειτουργία στίς ἀφρικανικές γλῶσσες: Κισουαχίλι (1985), Κικούγιου (1986), Λουγκάντα (1987).
Καινή Διαθήκη (1993). Ἐπίσης πρόλογοι σέ ὀκτώ λειτουργικά καί θεολογικά βιβλία στά ἀλβανικά (1992-2003).
Στά βιβλία τῶν Κ. Clémens, The Churches in Europe as Witnesses to Healing,Geneva 2003.
Hoppe, Resurrection, The Orthodox Autocephalous Church of Albania 1991-2003.Ngjallja, Tirana 2003.
Veronis, Go Forht, Stories of mission and Resurrection in Albania,Concilie Press, Bon Omond, California 2009.
Ἀναστηλώσεις μνημείων τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἀλβανίας,Τίρανα 2005 (ἀλβανικά, ἑλληνικά, ἀγγλικά).
2000 Years Christian Art and Culture in Albania, International Symposium organized by the Albanian Orthodox Autocephalous Church (Tirana 16-18 Nov. 2000), Tirana 2006.
Οἰκοδομικό ἔργο τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἀλβανίας κατά τά ἔτη 1992-2012,τόμ. Α´: Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Τιράνων, Τίρανα 2012 (ἀλβανικά, ἑλληνικά καί ἀγγλικά). Τόμ. Β´: Ἱερά Μητρόπολη Ἀργυροκάστρου, Τίρανα 2012 (ἀλβανικά, ἑλληνικά καί ἀγγλικά).
Tetëtingullshi Ngjallësor, Tirana, 2018.
Colours of Orthodoxy, Warsaw 2019 (ελληνικά, αγγλικά, αλβανικά, πολωνικά, ρωσικά).
Δημήτρης Παπαποστόλου, Συμφωνική Ορθόδοξη Λειτουργία, Ιωάννου του Χρυσοστόμου Missa Graeca, εκδ. Panas Music Παπαγρηγορίου – Νάκας, Αθήνα 2020

Περιοδικά

Ἵδρυση, διεύθυνση καί ἔκδοση (1960-1970) τοῦ τριμηνιαίου ἱεραποστολικοῦ περιοδικοῦ Πορευθέντες – Go Ye,στά ἑλληνικά καί στά ἀγγλικά.
Ἵδρυση καί διεύθυνση τοῦ τριμηνιαίου περιοδικοῦ Πάντα τά ἔθνη,ἔκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (1981-1992).
Ἵδρυση καί ἐποπτεία τῆς μηνιαίας ἐφημερίδος Ngjallja,Τίρανα (1992 ἑξ.).
Ἵδρυση καί ἐποπτεία τοῦ περιοδικοῦ Kërkim, Revistë Periodike, Theologji, Shkencë, Kulturë, Aktualitet,Τίρανα (2009 ἑξ.).
Μελέτες καί ἄρθρα τοῦ συγγραφέως ἔχουν δημοσιευθεῖ, ἐκτός τῶν ἑλληνικῶν, στά ἀγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ἀλβανικά, ρωσικά, σουηδικά, φιλλανδικά, σουαχίλι, πορτογαλικά, ἱσπανικά, σερβικά, ρουμανικά, βουλγαρικά, ἀραβικά, ἀρμενικά, πολωνικά, κορεάτικα.